Lezzetin sırrı!.

Dünya durmaksızın dönüyor. Günler, aylar, yıllar derken zaman hızla akıp gidiyor. 

İlkel çağlardan, günümüz modern çağa gelinceye kadar insanın evrimi ile geçirdiği değişim, dönüşüm ve gelişim süreci de olanca hızıyla yol aldı. Bu süreçler içinde yaşam kültüründe de inanılmaz değişimler yaşandı. Modern çağ, gelişen teknoloji ile birlikte insanın hayatını fazlasıyla kolaylaştırdı, rahatlığı ve konforu da beraberinde getirdi. 

Tek katlı müstakil evlerin yerini betonarme binalar, mahallelerin yerini çok katlı yüksek rezidanslar aldı. Köy pazarları yerini marketlere bıraktı. Hatta, zaman harcamaya dahi gerek kalmadan bir telefonla hazır gıdalar elimizin altında artık. Üstelik yaz, kış her tür meyve ve sebzeyi bulabilmek mümkün. 

Modern çağla birlikte kullandığımız araç gereçlerin tasarımlarında da değişim oldu. Çok şık ve göz kamaştıran harika tasarımlı ürünler; tavalar, tencereler, çaydanlıklar vb.. aklınıza ne  gelirse evlerimizde yerlerini aldı. 

Yediğimiz ürünler dahi fabrikadan çıkmış gibiydi! Elmalar, armutlar, portakallar,limonlar nasıl da muntazam, nasıl da pırıl pırıl parlamaktaydı. Ama nedense göründüğü gibi değildi hiç biri!. Sanki, tatlarına bir haller olmuştu! Ne yediğimizde, ne içtiğimizde o eski tatları bulamıyorduk !. 

Çağ atlamıştık, hayat kolaylaşmış, konforumuz da artmıştı ama bir şeyler eksiliyordu birer birer! Sağlık problemleri de her geçen gün giderek çoğalmaktaydı.Ve çok geçmeden anladık nedenini!. 

Çünkü biz, doğadan giderek uzaklaşmış ve doğallığımızı kaybetmiştik!.
Her şey sun'i ve sentetikti artık, her şey sahte!. 

Yanılmıştık, yaldızlı hayatlar, parlak kıpkırmızı elmalar, kışın dahi sahip olabildiğimiz o muntazam şekilli domates ve biberler… hepsi yanıltmıştı bizi!. Oysa insan hayatı ve can sağlığı her şeyin üstünde idi. Ama sadece hayatta olmak yeterli değildi, önemli olan sağlıklı yaşamaktı hayatı. Bunu anlamıştık. 

Bu yüzden yeniden gözden geçirilmeliydi hayatlar. Yediğimiz, içtiğimiz, tükettiğimiz gıdalardan, kullandığımız eşyalara kadar..  Temizliğe başlanmalıydı; Teflon tencereler, plastik kaplar! Sentetik olan ne varsa hepsi atılmalıydı. Süslü püslü olmak zorunda değildi, yeter ki doğal olsundu ürünlerimiz. Gereği yapıldı. Sağlığı tehdit eden ve doğal olmayan ne varsa birer birer hepsi atıldı. 

Özellikle mutfaklarda; plastikler, teflon tencereler yerini ahşap, çelik- porselen ve çömlek türü kaplara bıraktı.  Yediğimiz, içtiğimiz, giydiğimiz… kısaca tükettiğimiz ne varsa eciş bücüş görüntüsüne bakmadan, yeter ki doğal olsun demeye başladık. Organik ürünler her yerde aranır oldu.  

Eskiden mutfak eşyaları için kullanılan en yaygın malzeme ahşap olduğundan neredeyse hemen her şey ağaçtan yapılırdı. Mutfaklarda ahşap tel dolapları vardı. Yer sofralarından, oklavaya, merdaneden,tahta kaşıklara kadar. Kullanılan ürünler doğaldı. Hazır gıda bilinmezdi her şey evde yapılırdı. Tarhanadan, eriştesine, turşudan, pekmez ve reçeline, salçaya kadar aklınıza ne gelirse tüm gıdalar evde mevsimine göre önceden hazırlanır, yazlık ve kışlık olarak tüketilirdi. Hele yediğimiz meyvenin, sebzenin, sütün, yumurtanın, tavuğun lezzeti çok  başkaydı!.. O lezzetler yok artık!. 

Çocukluğumda anımsarım, babaannemin yaptığı o leziz yemekleri. Toprak güveçte pişen türlü sebzenin tadını!.  O zaman böyle evlerde ankastre mutfaklar mı vardı. Odun ateşinde pişirilmek üzere toprak güveçleri aldığımız gibi mahallenin fırınına koşardık.  Kalaylanmış bakır kaplar içinde pişen tavuk etli pilavın kokusu, lezzeti !.. ah ki ne ah!. O yemeklerin lezzetini hiçbir yerde bulamam,  hâlâ tadı damağımdadır. 

Bizden önceki kuşakların daha sağlıklı ve uzun ömürlü yaşamalarındaki sır kuşkusuz doğal beslenmeleriydi.  Ama doğal beslenmek kadar gündelik hayatta kullanılan eşyaların içerikleri de önemliydi. Bu yüzden ahşap ürünler çok kullanılırdı. Çünkü doğal malzemeyle temas eden gıdalar besin değerini koruduğundan, yapılan yemekler de hem daha lezzetli olurdu, hem de daha sağlıklı. 

Artık işin sırrı çözüldü! 

Büyükannelerimizin kullandığı o tahta kaşıklar yeniden mutfaklarımızın başköşesine kuruldu.  Anadolu’da köy sofralarında bile eskisi kadar sık karşılaşılmayan o tahta kaşıklar, kepçeler yeniden hayatımıza girdi. Turistik amaçlı gittiğimiz ören yerlerinde dahi, köy sofralarına olan ilginin her geçen gün artmakta olduğunu hepimizin görmekteyiz. 

Anladık ki, büyükannelerimizin severek, özenle yaptığı o lezzetli yemeklerin sırrı tahta kaşıklardaydı! 

O halde ne duruyoruz hanımlar! maharet sırası şimdi bizde..
Alalım yeniden tahta kaşıkları elimize J 

Esin Bozdemir 

Görsel: buradan