26 Temmuz 2016 Salı

“Bizans’ın Öteki İmparatorluğu: Trabzon” ve Trabzon'daki AYASOFYA


Bu haftasonu yolumuz iyi ki Taksim’e düşmüş. Uzun zamandır yaşamakta olduğumuz sıradışı ülke gündeminden bunalan bünyemiz,  sanki aylardır evlerde hapis kalmışız, güneşi ve Taksim’i ilk kez görüyormuşçasına bir etki yarattı üzerimizde.

Meydanlara akın akın gelen coşkulu kalabalığın arasında Beyoğlu’na doğru uzanıp bir dizi sergi ve etkinliğin yanısıra müze ziyaretlerimiz de oldu. Ayrıca fotoğraf makinesi elimizde gözümüze çarpan ilginç detaylar kadrajımızda günün anısına tescillendiler. Öyle ya, bugün var olan yapıların yarın yok ihtimali de olası artık!. bugünden yarına nostaljinin içinde yerini alacak her biri. Yeter ki güzel anıların içinde yer alabilsinler!.. ama hayat, tüm güzelliği ve rezilliği içinde barındırıyor işte!..Onu güzel kılan da, çirkin kılan da hep insan!..

Baktığım her taş binada, daha önce görmediğim kimi ayrıntılar dikkatimi çekiyor. Tarihi yapılar dile gelse de konuşsalar deyip durdum! Kim bilir neler görüp neler geçirdiler!.. Ama 21. Yüzyılda bugün bizler de nelere tanıklık etmedik ki! Şu yaşadığımız günler unutulacak türden değil çünkü! biri sahici, biri de sahici olacak kadar tesirli iki ayrı darbeyi de gördük ya!.  Allah bir daha göstermesin!. Neyse günlerdir yeterince kafamız allak bullak oldu zaten, ben asıl konumuza geleyim yeniden.

İstiklal’den tünele doğru yürürken Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED) ‘te yeni ve güncel bir sergi ile karşılaştık.


‘Bizans’ın Öteki İmparatorluğu: Trabzon’ adını taşıyan serginin asıl öznesi Trabzon’daki Ayasofya. 

Döneminin en önemli yapılarından biri olan Trabzon Ayasofyası, Bizans İmparatorluğu’nun gücünün azaldığı dönemde, başkent İstanbul ile siyaset, ticaret ve sanat alanlarında rekabet eden Trabzon’u gün yüzüne çıkarıyor.

Bu yıl dördüncü kez düzenlenen Uluslararası Sevgi Gönül Bizans Araştırmaları Sempozyumu kapsamında kapılarını açan “Bizans’ın Öteki İmparatorluğu: Trabzon” sergisi, şehrin ve başta Trabzon Ayasofyası olmak üzere yapılarının 13. yüzyıldan günümüze kadar süren yolculuğunu ele alıyor. 


*****

Yukarıda Ayasofya güney revaklı girişte yer alan Yaratılış Frizi anlatılıyor. 


Sergi salonunda bir de Trabzon Ayasofyası’nın maket görüntüsü yer alıyor. 

Taş binanın detaylarda gizlenen ayrıntılarına dair önemli bilgileri okurken, bir taraftan da Trabzon’un hırçın dalgaları ve kuş sesleri bize eşlik ediyor... bir an asıl mekanın olduğu yere, Trabzon'daki Ayasofya'ya ışınlanıyorsunuz adeta.
Uluslararası arşivlerden derlenen fotoğraf, çizim ve nadir eserlerin pek çoğunun ilk kez gün ışığına çıkarıldığı sergide, sanat tarihi açısından Trabzon ve yapılarının kendine özgü zenginliklerine vurgu yapılıyor.

*****


Geçtiğimiz yıl Batı Karadeniz'in doğa harikası beldelerini tarihi ve kültürel zenginliklerini görmüş (bkz - bkz - bkz - bkzve  bundan sonraki 'gezilecekler listemize', Doğu Karadeniz'i görmeyi de gezi planlarımızın içine dahil etmiştik. Bu demek oluyor ki, Trabzon gezimizde,'Trabzon'daki Ayasofya'yı da mutlaka görmemiz gerektiğinin altını çiziyoruz.

“Bizans’ın Öteki İmparatorluğu: Trabzon” sergisi 24 Haziran – 18 Eylül tarihleri arasında ANAMED Galerisi’nde ziyarete açıktır.  
Esin Bozdemir

9 yorum:

  1. Mutlaka görmeli gerçekten. Ne yazık ki, gidemedim hiç, üstelik Karadenizliyken:) fotoğraflar için eline sağlık, göremeyenler işte böyle fotolarla gitmiş gibi oluyoruz:) sevgiler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @bücürükveben,
      Karadenizli miydin :)) oy oyyyy!.. Karadeniz yemyeşil yaylalarıyla, horonlarıyla, güldür güldür akan çağlayanlarıyla yok böyle bir güzellik yeryüzünde!. boşuna direnmiyor emperyalizme Karadeniz'in yürekli, gönlü yüce güzel kadınları!.. selam olsun her birine.. değerli yorumun için teşekkür ederim. Sevgilerimle..

      Sil
  2. Ne güzel bir sergiymiş. Tüm karmaşasına rağmen bu tür sanatsal ve kültürel faaliyetleri duydukça İstanbul'da yaşamadığım için hayıflanıyorum. Neyse ki paylaşan arkadaşlarımız var, varolun, varolsunlar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Leylak Dalı,
      İstanbul sanatın kalbi evet, ancak bu şehirde yaşama uyum sağlayabilenlerin ortak özellikleri; onun ruhuna ve ritmine ayak uydurabilenler sanırım! Yoksa İstanbul'da ikamet edip sanattan bihaber insan da çok. Bunun için biraz cesur yürek, biraz adrenalini yüksek, biraz maceraperest ve biraz da çılgın romantik olmak gerek :)) değerli yorumun için teşekkür ederim..

      Sil
  3. ANAMED'te güzel sergiler oluyor. Şehir içine gitme korkusundan o taraflara uzanamadım ne zamandır:(
    Kuzenim Trabzonlu'yla evlenince bir düğün de orada yapmışlardı 7-8 yıl önce, o zaman gezmiştik Trabzon'u. Ayasofya'nın bahçesinde, Ayasofya'ya karşı enfes bir kahvaltı yapmıştık. Sümela Manastırı, Ulugöl... Bunları da gezmiştik çocuklar ufak olmasına rağmen. Manastır için epeyi bir tırmanılıyor. Çok güzeldi. Yazın bana o günleri hatırlattı. Tekrar görmek isterim açıkçası.
    Siz gittiğinizde enfes fotoğraflar çekeceğini düşünüyorum Esincim. Sevgiler, öpücükler benden sana...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @sezer eser perker,
      İnsanın ruhu gezgin olmayagörsün ;) düğün vesilesi ile gittiği şehirleri bile böyle dolu dolu geçirir işte. Bizde de Van'a gelin giden kardeşimizde tıpkı sizin gibi dar zamanları dahi mümkün olduğunca gezerek değerlendirmiştik. İyi ki gezmişsiniz Sezer'cim.. demek ki Ayasofya'nın avlusu aynı zamanda bir çay bahçesi... işletme halen devam ediyorsa belki biz de Trabzon'a gittiğimizde kahvaltı yapar ve o havayı soluruz..Gidersek eğer bil ki kulaklarını çınlatacağım ;)) Kıymetli yorumun ve güzel düşüncelerin için teşekkür ederim. Benden de sana sevgiler, öpücükler Sezer'cim...

      Sil
  4. Sergi ve fatografların çok güzel Esin 'ciğim.Dilerim en yakın zamada Trabzon 'u da görürsünüz.Trabzon 'u önce ben Hıfzı Veldet Velidedeoğlu 'nun anılarında gezmiştim.On yıl önce kendilerini gördüm, gezdim.Ayasofya ve Atatürk Köşkü dan başka birşey hatılamıyorum,yeniden gitmem gerek...Sevgi ile selamlıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Arzu Sarıyer,
      Teşekkür ederim Arzu Öğretmenim. D.Karadeniz gezisi içinde Trabzon görmek istediğimiz öncelikli şehirlerimiz arasında. Niyetine girdik, kısmetse diyelim.Dilerim siz de yeniden Trabzon'a gidersiniz. Bu vesile ile, Türkiye'nin tanınan birçok hukukçusunun da hocası olan, Trabzon'lu değerli akademisyen ve yazarımız Velidedeoğlu'nu saygıyla anıyorum.

      Sevgiler, esenlikler dilerim Arzu Öğretmenim.

      Sil
  5. Artik he görecez... Her bir yanını ahşap plakalarla örtmüşler camiye çevirmek için. Çok yazık ve Türkiye turizmi için büyük bir utanç

    YanıtlaSil