18 Mart 2015 Çarşamba

Destan Yazılan Topraklarda Şehitlikler ve Anıtlar / Eceabat - Seddülbahir Güzergâhı 3. Bölüm


26’ncı Alay ve Yahya Çavuş Şehitliği ziyaretimizin ardından gezimizin bundan sonraki bölümlerinde Alçıtepe'nin kuzeyinde yer alan şehitlik ve abideleri göreceğiz. Güzergâhımızı, Alçıtepe'den kuzeybatı'ya yöneltiyoruz ve bu yol üzerinde karşımıza ilk olarak SON OK ANITI çıkıyor.

Bu anıtın bulunduğu bölge, Alçıtepe'yi ele geçirmek için düşmanın Kirte Muharabelerine giriştiği yerdir. Bu mevziden düşman çetin bir süngü ile atılmış ve 7 Haziran 1915 tarihinde askerlerimiz III. Kirte Zaferi'ni kazanmışlardır.


Alçıtepe Son durak: Son Ok Anıtı

Yaklaşık 10.000 (on bin) yaralı ve şehidimizin anısına çevresine beyaz bir duvarla örülü yaklaşık yaklaşık 3.5 metre yüksekliğinde bu anıt dikilmiştir.

Sargıyeri Şehitliği

Son Ok Anıtı'ndan yaklaşık 2 km sonra Sargıyeri Şehitliği'ni görüyoruz. Burası savaşın belki de en acımasız olaylarından birinin yaşandığı yerdir. Burada Zığınderede Mevkiinde savaş sırasında yaralanan ve hastalanan askerlere kurulan sahra çadırlarında ilk yardım hizmeti verilmiştir. Türk ve düşman kuvvetlerinin aynı anda tedavi gördüğü bu vadi, ne yazık ki 28 Haziran 1915 gecesi hain bir düşman saldırısıyla bombalanmış ve sonuç olarak çok sayıda Türk, İngiliz ve Anzak askeri hayatını kaybetmiştir.

Merhametin Bittiği Yer: Sargıyeri Şehitliği 

İçeride bir anıt ve 60 subay ile 240 er için yapılmış olan mezar taşları bulunuyor. Şehitlik ve anıtın bulunduğu alan, karaçam ve servi ağaçlarıyla çevrili. Orta bölümdeki anıtın girişe bakan cephesinde, taşa sarılmış defne yaprakları, ve üstünde de ay-yıldız figürü yer alıyor. Anıtın kitabesinde;

"Zığındere Sargıyeri Şehitliği, 25 Nisan 1915 - 9 Ocak 1916 " ibaresi yazılıdır.

Tek tek mezar taşlarına bakıyoruz. Yüreğimizde tarifsiz duygular. Toprağın altında yatan binlerce şehidimize rahmet dileyerek ayrılıyoruz bu alandan..

2 Yaralı Asler Heykeli


Şehitliğin sol yanında Prof. Tankut ÖKTEM tarafından yapılmış, biri yaralı,diğeri yaralı arkadaşını korumaya çalışan iki Türk askeri sembolize edilmiş halde, 2,5 metre yüksekliğinde bir heykel bulunuyor. Altındaki kaidede yer alan dizeler ise şöyle; 

AZİZ ŞEHİDİM

Sana sesleniyorum ey şehid oğlu şehit
Ey göğsünde bin sancak açan yiğit
Aradım kabrini yaşlı gözlerle her an
Seni gördüm, öyle büyüktün ki, serapa vatan

Bu vatan sana minnettar her zaman
Seni unutmayacağız ey şanlı kahraman
Ruhun cennette yüceldikçe senin
Binlerce fatiha, sana aziz şehidim

Nuri Yamut Anıtı
Mermer Lahidin altında binlerce şehidimizin kemikleri var!..

Sargıyeri Şehitliği alanından sonra batı yönüne doğru ilerlemeye devam ediyoruz. Bir kaç km sonra, Zığındere Muharebelerinde şehit düşen 10.000 askerimiz adına Gelibolu 2. Kolordu Komutanı Nuri Yamut Paşa tarafından 1943 yılında inşa ettirilmiş olan anıt ile karşılaşıyoruz. Çam ağaçlarıyla örülü bahçenin ortasında bulunan anıt 8.5 metre yüksekliğinde... bu anıtın orta yerinde mermer bir lahit görülüyor. Bu mermer lahidin altında ise, Zığındere bölgesinde toplanan şehitlerimize ait kemikler bulunuyormuş.

*****

Eceabat’tan başladığımız turumuzda; Eceabat – Seddülbahir Güzergâhında yer alan ziyaret noktalarının pek çoğunu görmüş olduk. Ve şimdi artık Eceabat’a tekrar dönüp oradan da araçlı feri ile karşıya Çanakkale’ye geçeceğiz.

Ve Eceabat’ta feribotun gelmesini beklerken sahil boyunda öylesine muhteşem bir anıt bizi selamlıyor ki… Bu görkemli anıtı incelemeden, yakınına gitmeden olmaz!. diyoruz.

Tarihe Saygı Anıtı

Eceabat girişinde vapur iskelesinin hemen yanında bulunan anıt, denizden ve karadan kolaylıkla görülebiliyor.  Anıtın bulunduğu alan 'Tarihe Saygı Parkı' adı altında düzenlenmiş.  'Tarihe Saygı Anıtı' Opet tarafından yapılmış olan 2.520 metrekarelik bir alan üzerine kurulmuş.

Gelibolu Yarımadası'nın tarihi geçmişini yansıtan ve adeta bir açık hava müzesi olan Tarihe Saygı Parkı, Çanakkale Savaşı'nın tüm detaylarını gözler önüne serecek şekilde donatılmış.  Üstelik bu park, Gelibolu yarımadasındaki şehitlikleri ziyaret ederken size kolaylık sağlayacak bir şekilde hangi şehitliğe ya da anıta, hangi yoldan gidilebileceğini ve savaşların yaşandığı alanların birbiri ile bağlantısını kuşbakışı gösteriyor.

Anıtın bir yönünde 'Havranlı Seyid Onbaşı' heykeli bulunuyor.

Üç bölümden oluşan park alanında; Birinci bölümde Grafik Sanatçısı Aydın Erkmen tarafından tasarlanan ve Çanakkale Savaşı'nı tasvir eden 44 metre uzunluğunda bir resim, Türk siperlerinden örnekler, savaş malzemelerinin kullanıldığı alan ve Çanakkale Savaşı'na katılan 8 komutanın büstleri yer alıyor.

İkinci bölümde ise Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın 1/1000 ölçekli ve 30 metre uzunluğundaki maketi ile Çanakkale ilinin bulunduğu Anadolu yakasının 20 metre uzunluğundaki bir maketi yer alıyor. Makette, bölgedeki şehitlikler, yabancı mezarlıklar, anıtlar, yerleşim yerleri ve yollar bulunuyor. Bu bölümde önemli muharebelerin 4 dilde anlatıldığı kiosklar da yer alıyor.

Üçüncü bölümde ise merhum Heykeltıraş Tankut Öktem tarafından tasarlanan ve kızları tarafından bitirilen 12 metre yüksekliğindeki Tarihe Saygı Anıtı bulunuyor. Tarihi yarımadada Prof. Tankut Öktem'in pek çok eseri ile karşılaştık. Usta sanatçıyı, saygıyla anıyoruz. Ruhu şad olsun. 

Böylesine kapsamlı 'Tarihe Saygı Projesi'nde  bize tarihimizi, sanatın inceliğiyle, bilgiyi ise çağdaş donelerle sunarak aydınlanmamızı sağlayan  başta Opet olmak üzere, bu projede emeği geçen herkesi yürekten kutlarım. 


Anıtın diğer yanında ise 'Savaşın Annesi' heykeli yer alıyor.


Tarihe Saygı Anıtının önünde durmuş, anıtı incelerken ve Çanakkale’de yaşanmış olan bu büyük savaşa dair yazılanları okurken  bir an düşünüyorum;

Onlar ki bu vatan için, gözlerini kırpmadan, canlarını feda ettiler!.. bir avuç toprağımızı vermediler!..Ölümüne yürüdüler ve 'ÖNCE VATANdediler! sonra da  'ÇANAKKALE GEÇİLMEZdiyerek düşmana geçit vermediler. 

Zaferle sonuçlanan bu büyük savaşı ve tarihi sadece 'anmak' değil,  özellikle ‘anlamak’ gerektiğinin,  'anlamanın' çok daha önemli olduğunun altını çizelim. Ve bu büyük zaferi onurla kutlarken, bunu bir kez daha düşünelim!.

ÇANAKKALE ZAFERİNİN 100. YILI KUTLU OLSUN!

Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, tüm şehit ve gazilerimizi minnetle ve saygıyla anıyorum. Ruhları şad, mekânları cennet olsun..


Esin Bozdemir


Not: Eceabat’tan başladığımız turumuzun Eceabat – Seddülbahir Güzergâhında yer alan ziyaret noktalarının büyük çoğunu tamamlamış olduk.  (gezi hattımızı  ay şeklinde düşünürseniz eğer, burunda Şehitlik Abidesi'ne kadar giderek 'yarım ayı'  dolaşmış olduk.) Gelibolu Yarımadası'nın diğer ziyaret noktaları ise Eceabat- Anafartalar Güzergâhı ile tamamlanacaktır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder