13 Kasım 2015 Cuma

Türkü Söyleyen Şehirler / İsa Kocakaplan

‘Türkü Söyleyen Şehirler’ Söğüt’ten Bursa’ya, Çanakkale’ye, İstanbul’a; Tokat ve Sivas’tan Tunceli ve Harput’a kadar vatan şehirlerinde gezerken gördüğü yerlerin kendisinde uyandırdığı izlenimleri, duygulu bir şekilde kaleme alan usta bir yazarın, anılarla yüklü yolculuğunun izlerini sürdüğüm bir kitap oldu. Kitabın yazarı İsa Kocakaplan bu kitabın nasıl oluştuğunu şu cümleleriyle bize çok güzel açıklıyor;  
‘şehirlerin adımlanan sokakları, tarihî mekânları ile türkülerinin birleşmesinden ruhuma yüklenen izlenimleri, tarih kitaplarının sayfalarında rastlanan ilgi çekici anekdotlarla birleşti ve okuyucu huzuruna çıktı.’ 
Kitabın ilgi çeken bir adı var ‘türkü söyleyen şehirler’.  Dil ve olay örgüleriyle konuları birbirine son derece başarılı bir şekilde bağlayan Kocakaplan, gezdiği şehirleri, sokakları, tarihi mekânları akıcı bir üslupla anlatıyor. Şehirler türkü söyler mi hiç? demeyin. Okuduğunuzda siz de göreceksiniz ki, her şehrin türkülerimize de konu olan ayrı bir hikâyesi var. Hele ki yazarın paylaşmış olduğu anekdotları bir hayli ilgi çekici.

Yazarın gidip gördüğü yerlerin bazılarını yakın bir süre önce ben de gidip gördüğüm içim, (Çanakkale - Gelibolu, Tokatlı - Amasya ) ruhumun kanatlanıp havalanması da bir başka oldu. Benim de gözümde canlandı yeniden o muhteşem doğa harikası olan yerler. Kimi zaman milli duygularımın tavan yaptığı ve bir o kadar da kederlendiğim anları yaşadım! Kimi zamansa geleneksel mimarinin korunduğu ve kültürel zenginliğimizin öne çıkarıldığı beldelerimizi görmekten memnuniyet duydum. Dağı, taşı, toprağı, renkli kültürü, geleneği, göreneği ve insanıyla, yurdumuzun her yöresi bir başka güzel. 
İsa Kocakaplan, sadece Anadolu topraklarında gezdiği şehirleri değil, komşu ülkeler içinde Azerbaycan’ın külekler şehri Bakü ve Hazar Denizini de Türk dünyasının hasret rüzgârlarını bu kitabın sayfalarına taşımış.

Kocakaplan’ın vatan sevgisi, gezip gördüğü şehirleri, tarihi perspektif içinde ele alırken kitabın satır aralarında fazlasıyla hissediliyor.  Kocakaplan diyor ki; 
Vatan ve millet sevgisini kazanmanın ve pekiştirmenin en tesirli yolu vatan toprağında dolaşmak, onun türkülerini dinlemek; yüce dağların, engin ovaların hür rüzgârları ile göğsümüzü doldurmak ve en önemlisi ölümsüz cedlerin bıraktığı eserleri arka plânları ile okuyabilmektir. Bir mezar taşından, bir sandukadan, bir tarihi eserden “ eski cedlerin mağfiret iklimine “ kapı aralayabilmektir. 
Yazar, gezdiği şehirlerde, bu topraklarda iz bırakan ve etkilendiği ; Ertuğrul Gazi’den, Şeyh Edebali’ye, Tampınar’dan, Mehmet Akif’den, Yahya Kemal’e, Namık Kemal’den , Çanakkale’de şehit düşen vatan kahramanlarına, Mustafa Kemal Atatürk’e ve  Seyit Onbaşı’ya, Ziya Gökalp’den  Cahit Sıtkı Tarancı’ya… Halk müziğinin unutulmaz sesi Celal Güzelses’e…kadar ve daha pek çok değerli insana da yer veriyor kitabında. 
Onlar, kozasını ören bir ipek böceği gibi asır asır bu toprakların kutsallığını ördüler. Biz toprağa bağlanmayı, toprağa saygı duymayı onlardan öğrendik. Topraklarla ve onun çağrıştırdığı mukaddes duygularla bağımızın kopmaya yüz tuttuğu günlerde yaşıyoruz. Bize tekrar bir uyanış şevki, sanırım her şehrin sokak başlarında sessizce nöbet beklemeyi sürdüren ve mülkü tapulayan bu kaynaklardan gelecektir. 
Milletimizi geçmişten geleceğe akan bir nehire benzetiyor Kocakaplan. Ve bu yüzden bu nehirleri kurutmamak onun akışını sürdürmek ve beslendiği kaynakları mümkün olduğunca görünür kılmak gerektiğini belirtiyor. Bu kaynakların ise şehirlerimizden beslendiğini söylüyor. Ve okurlarını; Bilecik / Söğüt, Bursa, Çanakkale/Gelibolu, İstanbul/Divanyolu, Tokat, Sivas, Tunceli, Harput, Diyarbekir, Bakü ve Halep’de gezdiriyor.  
Eğer ki onları iyi okumayı bilirsek;  folklor, tarih, sosyal hayat, mimari, müzik vb. çok dalda bu devamlılığı sağlayabiliriz. Nehirlerimiz kurumaz, akar çağlar boyunca… 

Esin Bozdemir

* * * * *  
İSA KOCAKAPLAN kimdir? 
1956 yılında Karabük’ün Eskipazar ilçesinde doğdu. İlk ve ortaokulu İstanbul’da okudu. İstanbul, Tunceli ve Kırşehir İlköğretmen okullarında sürdürdüğü lise öğrenimini Kırşehir Erkek İlköğretmen Okulunda tamamladı (1974). 
Siirt ili Eruh ilçesinde ilkokul öğretmenliği yaptı (1974-1975). İ.Ü. Edebiyat Fakültesi ile Çapa Yüksek Öğretmen Okulu, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümlerini bitirdi (1979). Çeşitli ortaokul ve liselerde Türkçe/Edebiyat öğretmenliği yaptı. 1990 yılından itibaren Kültür Bakanlığı bünyesinde çalışmaya başladı. ( İl Kültür Müdürlüğünde Şube Md. lüğü ve Md. Yardımcılığı görevlerinde bulundu.) Son olarak Ansiklopediler Yayın Md. olarak çalıştı. Halen İstanbul Kültür Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi olarak görev yapmaktadır. 
1990 yılında “Yahya Kemal’in Şiirlerinde Edebî Sanatlar” isimli tezi ile İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsünde yüksek lisansını bitirdi. Hareket, Divan, Türk Edebiyatı, Orkun, Türk Dili vb. dergilerde çok sayıda makale, inceleme ve röportajları yayınlandı. 1984-1994 yılları arasında Türk Edebiyatı dergisinin editörlüğünü yürüttü. Araştırma inceleme türünde eserler verdi. Mart 2001 – Eylül 2005 tarihleri arasında  Türk Edebiyatı dergisinin Genel Yayın Yönetmenliği’ni üstlendi. 
İsa Kocakaplan, Şehirleri tarihî ve kültür yönüyle ele alan denemeler yazmış, biyografi ve metin incelemesi türünde eserler yayınlamıştır. 
Eserleri: Türklük Mücahidi İsa Yusuf (Altan Deliorman ve Abdülkadir Donuk ile, 1991), Açıklamalı Edebî Sanatlar ( 1992, 3. bs., 2002), Cengiz Dağcı'nın Dört Romanı (1992, 2. bs., 1998), Gök Kubbemizin Şairi Yahya Kemal (1998), Kırım'dan Londra'ya Cengiz Dağcı (1998), Namık Kemal (1999), İstiklâl Marşımız ve Mehmet Âkif Ersoy (1999, 2. bs. 2002), Ziya Gökalp ( 2001), Ahmet Hâşim (2001), Türkü Söyleyen Şehirler (Denemeler, 2005).İki Cihan Arasında Dizisi İçinde: Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Muallim Naci (2007 Kapı Yayınları); Türk Edebiyatında Tür ve Şekil (Mehmet Aça ve Haluk Gökalp’la birlikte, 2009, Kriter Yayınları); Kırım’ın Edebi Sesi Cengiz Dağcı ( Mart 2010, Türk Edebiyat Vakfı Yayınları); Edebiyat Burcu (Ocak 2011, Türk Edebiyat Vakfı Yayınları). bkz

10 yorum:

  1. Kastamonu'yu da keşke ele alsaymış. Oldukça eğlenceli ve atışmalı türküleri var. Selamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Safiye, bu kitap türküleri anlatmıyor, ama türkülerimiz kültürün önemli bir parçası olduğu için yazar da, gezip gördüğü yerlerde bir anlamda türkülerin izlerini de sürüyor diyebilirim.Ama dediğin gibi Kastamonuyu da anlatsaymış keşke :) Selamlar...

      Sil
  2. Kitabın adı ne güzel seçilmiş: "Türkü söyleyen şehirler" Yazarın öğrenim hayatı da ilginç. İyi bir Öğretmen Okulu öğrencilerine çok şey kazandırır. Anadolu'da nehirlerimiz yıllarca çağlamış.Ne çok değerler ne zengin ürünler kazandırmış.Folklorumuz, tarihimiz, müziğimiz, mimarimiz ele alınmayı, anlatılmayı bekliyor.Bazen bir sosyal projeyle, bazen bir tezle can bulmayı bekliyor.
    Böyle çalışmaları duyurduğunuz için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Makbule Hanım, kesinlikle kitap isimleri o kitap hakkında ilk izlenimlerimiz açısından oldukça önemli. Hele ki böyle orijinal adlar kitapları daha bir cazip kılıyor. Yazar, kültürümüzü tanıtan önemli bir anı-deneme yazısı kaleme almış.Hem öğretmen kimliği hem de Türk Dili ve Edebiyatı üzerine eğitim alması ve aynı zamanda iyi bir gözlem yeteneği ile de birleşince akıcı bir dil ve uslüp ile ve başarılı bir kitap çıkmış otaya. Değerli yorumunuza ben teşekkür ederim. Esenlikle kalın..

      Sil
  3. Ülkemizin dört bir yanını gezmiş, anı izlenimlerini bin yıllık kutsal topraklar üzerinde akan bir nehir gibi akıcı bir dille anlatan, tarihi ve kültürel zenginliğimizi pekiştirip ön plana çıkaran; Türkü Söyleyen Şehirler kitabının yazarına ve elbette tanıtımını yaptığınız için size teşekkür ediyorum Esin hanım. Bir gezgin olarak ilk fırsatta okumaya çalışacağım.

    Esen kalın

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Mehmet Osman Çağlar,
      Coğrafya aynı olsa da, zaman içinde değişiyor her şey. Hiç bir şey bıraktığımız gibi kalmıyor. Ve medeniyetler beşiği Anadolu'muz hâlâ keşfedilmeyi bekleyen nice gizlerle dolu. Her gezginin bakış açısı ise ayrı bir renk.
      Değerli yorumunuz için ben teşekkür ederim Mehmet Bey.. Esenlikler dilerim...

      Sil
  4. İsa Kocakaplan gibi değerli insanların izlenimlerini kitap yaparak ölümsüzleştirmeleri paha biçilmez.
    Vatan ve millet sevgisi kazanmanın, pekiştirmenin ve yüceltmenin en tesirli yolu vatan topraklarında dolaşmak, her türlü kültürel mirası o yörenin coğrafyası eşliğinde içine çekip özümsemektir gerçekten de.
    Sipariş listeme aldım Esinciğim.
    Teşekkürler bu güzel tanıtım için.
    Sevgiler...

    YanıtlaSil
  5. Arkadaşlar esin bozdemir kardeşimin son derece nefis değerlendirmesini ve sizlerin içtenlik dolu yorumlarınızı okuyunca inanın çok duygulandım. İnşallah kastamonu antep Trabzon ve Erzurum gibi şehitlerimizi de yazmak istiyorum. Bana güç verdiniz çok sağ olun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @isakocakaplan,
      Böyle bir eseri bizlere kazandırdığınız için asıl biz teşekkür ederiz.
      Yeni çalışmalarınızı da merakla bekliyoruz. Başarılarınızın devamını dilerim.
      Saygılarımızla...

      Sil
  6. @Zeugma,
    Kesinlikle Zeugmacığım, vatan ve millet sevgisi kazanmanın en etkili yollarından biridir vatan topraklarında dolaşmak..Ve İsa Kocakaplan vatan topraklarında gezerken, izlenimlerini, kültürel mirasımızı çıkarmış olduğu kitapla öyle güzel dile getirmiş ki.. Değerli yorumun için ben teşekkür ederim.
    Esenlikle..

    YanıtlaSil