İstanbul’a kar geldi sonunda !

'Nerde o eski mevsimler, nerde o eski kışlar' derken...‘kar’ ansızın çıkageldi ve sonunda değdi toprağa.. Utanan kar mıydı! yoksa kar, bizi mi utandırdı bilemedim!.

İstanbul’a yağan bu kar, tam tutar mı, tutmaz mı belli olmaz!.. Ama olur da ( İstanbul’da, ya da yaşadığınız şehirde, köyde, kentte… ) bir sabah uyandığınızda beyaz örtü tüm şehri ele geçirmiş  ve her yeri bembeyaz pamuk tarlasına çevirmiş bir halde görürseniz eğer.. bu anın keyfini çıkarmak için bir an bile tereddüt etmeyin. Sarın atkınızı, berenizi sıkıca kafanıza, geçirin eldivenlerinizi ellerinize… atın kendinizi karlara… Sokaktaki çocuklara karışın biraz da!.. siz de çocuk olun J kar toplarıyla yuvarlanın, kardan adamlar yapın.. üşürüz, hasta oluruz diye endişe etmeyin..  asıl bunları yaşamamak sizleri hasta edecektir bunu unutmayın.. yaşayın doyasıya..

Peki ya eskiden nasıldı kışlar.. İstanbul’da nasıl yaşanırdı kış mevsimi..

Ve... BİR ZAMANLAR İSTANBUL ÜNLÜ KIŞLARI DA YAŞAMIŞTI !

Son yıllarda İstanbul’da öyle etkili kar yağışları olmasa da tarihte 4-5 metreyi bulan kar yağışları şehri tamamen ele geçirmiş. Bizans döneminde meselâ Boğaz defalarca donmuş, halk bir yakadan diğer yakaya yürüyerek geçebilmiş. Buz kütlelerinin derinliği 30 metreye kadar ulaşmış. Osmanlı tarihinde de çok sert kışlar yaşanmış. 1573 kışı, öylesine anormal geçmiş kışlardan biri olmuş ki, üstelik en az bir ay süren bir periyotta kış seyretmiş. Daha sonra1621’de, II. Osman’ın padişahlığı sırasında yaşanan zorlu bir kış mevsimi olmuş. Aralık sonunda başlayan bu kış, Ocak sonuna kadar devam etmiş. 1754’te de büyük bir kış yaşanmış. O da tesadüfen III. Osman döneminde gerçekleşmiş. Her iki padişah döneminde de kışın getirdiği felaketler çok ağır olmuş. Yine Osmanlı’da yaşanan 1621 kışı da öyle şiddetle yaşanmış ki, Haliç donmuş. (alttaki foto:1929)

*****

İSTANBUL’DA 1924, 1954, 1963 ve 1987 DE YAŞANAN KIŞLAR TARİHE DAMGASINI VURMUŞ!  

İstanbul’un kış tarihinde 1928 yılı ayrı bir yere sahiptir. 6 Ocak’ta başlayan kar yağışı, 12 Mart’a kadar devam etmiş. Düşünebiliyor musun kar yağışı tam iki ay sürmüş. Asıl büyük kış ise o tarihte Avrupa’da yaşanmış ve Tuna Nehri donmuş. Donan Tuna Nehri’nin çözülme evresi İstanbul’u etkilemiş. Çözülen buzlar önce Karadeniz’e inmiş oradan da dalgalarla sürüklenerek boğazın en dar yeri olan Rumeli Hisarı’nın önüne kadar gelmiş. Büyük buz parçaları Rumeli Hisarı’nın önünü adeta kilitlemiş. 

*****

İstanbul’un yakın tarihinin en ünlü kışı ise 1963 ve 1987’de yaşanmış.. 63' te yaşanılanları göremeyenleriniz olsa da eminim 87’de yaşanılanlara tanık olanlarınız vardır mutlaka. 

1987’de 5 Mart gecesi başlayan ve tam dört gün süre ile tipi şeklinde yağan kar yağışı nedeniyle hayat resmen durma noktasına geldi… Şehir merkezinde yaklaşık bir metreyi bulan kar kalınlığı yüksek kesimlerde 4 metreye kadar ulaştı. (yandaki foto: İstanbul 1954)

Ve şimdi yine 2014’ün sonunda 2015’e sayılı günler kala geldi sonunda kar İstanbul’a :)

Bu, alabildiğine kirliliği hangi ak/lık temizleyecek derken!.. sürpriz yaptın sen, son dakikada J Minnettarız sana sevgili toprak ana.. biliyorum direnmektesin, sana yapılan onca vefasızlıklara rağmen.. ama sen bize, her şeye rağmen yine, yeni bir yıla girerken, bembeyaz bir sayfa açmak için pamuk tarlalarını seriyorsun önümüze… metropollerde çamurlara karışıp bir çok renge bulaşacak olsan da… öyle sanıyorum ki, karlı bir güne uyanmanın o eşsiz duygusunu yaşatacaksın bize yine…

Geleceğin kır çiçekleri ve umudumuzun ince güllerini, renkli kelebekleri ve sevimli böcükleri lapa lapa yağan karlarla sevindireceksin…

Ya sokaklardaki çocuklarımız!.. onlar üşüyünce bizler ısınabilecek miyiz ki!.  Yeni yıla girerken yakınlarınıza vereceğiniz küçük armağanlar arasında,  sokak çocukları için de gönüllerinizden kopan armağanlarınız olacak mı peki!..

Ya serçelere, güvercinlere, kargalara… onlar hava bu kadar soğuyunca, nasılda saçak altlarına, camların pervazlarına sığınıyorlar… onları da düşünecek ve buğday, mısır, ya da ekmek kırıntıları bırakacak mısınız! Yoksa camların önünü, balkonunuzu kirletecekler diyerek…onları görmezden mi geleceksiniz!.. Oysa yaşam tüm renkleriyle ve doğallığıyla; çiçeğiyle, böceğiyle, ağacıyla, çocukların şen kahkahaları ve kuşların cıvıltılarıyla… çok daha ahenkli ve güzel öyle değil mi..

Hele ki kar beyaz örtüsünü tamamen giydirirse şehre.. İşte o zaman, İstanbul’un doğal güzelliğini ve tarihi mekânlarını, seyrine doyum olmaz bir manzaraya çevirecektir.  Alın fotoğraf makinalarınızı elinize…. Fotoğraf sanatçısı kadar usta olmanıza gerek yok, anılarınızda güzel izler bırakmak için kayda geçirin görüntülerinizi… Sizin de kartpostal görüntüleriniz olsun İstanbul’un karlarında..

Ve bir de sevdiğiniz şairlerin dizeleri süzülsün dudaklarınızdan… ve benim de sizlere armağanım olsun bir ‘kar' şiiri Şair Ahmet Muhip Dranas'tan.. :)

KAR

Kardır yağan üstümüze geceden, / Yağmurlu, karanlık bir düşünceden,

Ormanın uğultusuyla birlikte / Ve dörtnala dümdüz bir mavilikte

Kar yağıyor üstümüze, inceden.

Sesin nerde kaldı, her günkü sesin, / Unutulmuş güzel şarkılar için

Bu kar gecesinde uzaktan, yoldan,/ Rüzgâr gibi tâ eski Anadolu'dan

Sesin nerde kaldı? kar içindesin!

Ne sabahtır bu mavilik, ne akşam! / Uyandırmayın beni, uyanamam.

Kaybolmuş sevdiklerimiz aşkına, / Allah aşkına, gök, deniz aşkına

Yağsın kar üstümüze buram buram...

Buğulandıkça yüzü her aynanın / Beyaz dokusunda bu saf rüyanın

Göğe uzanır - tek, tenha - bir kamış / Sırf unutmak için, unutmak ey kış!

Büyük yalnızlığını dünyanın.

Her geçen gün dünyamızı tehdit eden küresel ısınmanın sonucunda, zamansız yaşansa da mevsimler, yine de bizlere, göz kırpar gibi de olsa, gereğini yapıyorsa toprak ana, hakkını vermek gerek… Hiçbir şeyi ertelemeden, dalından meyveyi de, kışın karından pekmezi de yemeli.. dokunmalı rüzgâra, yağmura, kara... ve korkusuzca karışmalı hayata… daima saygıyla ve şükranla…

Esin Bozdemir

'İstanbul'a kar düşünce'