Türkiye İş Bankası Cumhuriyetin ilk ulusal bankası ve çocukluğumun ilk kumbarası!..

Tarihte bugün; 26 Ağustos 1924'te Mustafa Kemal Atatürk'ün yönergeleriyle kurulan Türkiye İş Bankası, Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası olur. 

Mustafa Kemal Atatürk; "Vatanı kurtaracak ve yükseltecek tedbirlerin başında olarak halkın doğrudan itibar ve itimadından doğup meydana gelen tam manasıyla modern ve milli bir banka kurulması…" düşüncesindedir. Ulu Önder Atatürk bu düşüncesini hayata geçirmekte gecikmez. 

İş Bankası, Atatürk'ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan;

“büyük sermayeli milli bir tedavül bankası teşkil edilerek sermayesinin yalnız ahali tarafından temini kabil olmadığı takdirde bir kısmının hükümet tarafından hisse senedi satın alınmak suretiyle temini ve mütebaki sermayenin münhasıran Türklere aidiyeti” karar doğrultusunda... Celal Bayar'ın liderliğinde Ankara’da 10 personel ile hizmete başlar. 1924 yılının sonlarında İstanbul Şubesi, 1925 yılında ise İzmir ve Bursa Şubeleri açılır.

Cumhuriyet'in son derece güç koşullarda olduğu yıllarda Atatürk’ün Çağdaş Türkiye Projesini hayata geçirerek, İş Bankası sınırlı sermayesini iştirak, yatırım ve işletmecilik gibi ülke için en gerekli alanlara yönlendirerek;  Öncelikle  yabancılar tarafından uzun süredir işletilen ve genellikle imtiyaz konusu olan işletmelerin millileştirilmesinden.. kimi tarım ürünlerinin ihracatını örgütleyerek; şeker, cam, dokuma, maden kömürü, pamuk ve tütün ihracatı ile sigortacılık ve reasürans sektörlerinde ulusal nitelikte şirketlerinin kurulmasına kadar İş Bankası'nın bu alandaki girişimlerinin önderliğini üstlenir..

Benim ise İş Bankası ile tanışıklığım çocukluk yıllarıma uzanır. 

İlk kumbarayı 1928 yılında Türkiye'ye getirip müşterilerine sunan, para biriktirme alışkanlığının erken yaşlarda başlamasını sağlayarak, tasarruf bilincinin ülkemizdeki gelişiminde önemli bir görev üstlenen Türkiye İş Bankası çocukluk yıllarımızın en değerli eşyası olan çelik kumbarayı bizlerle tanıştıran bir bankaydı!..

Çocukluğumun ilk kumbarası !..

İş Bankasını ben, ilk kez sahip olduğum çelik kumbara ile tanımıştım… İş Bankası'ndan aldığım hediye kumbara hayallerimin gerçekleşebilme ihtimalinin de bir güvencesi olmuş gibiydi. Hayatımda bir pencere açılmıştı ve o pencereden dilediğim bütün hayalleri kurabilirdim artık :) 

İlkokula giderken bana verilen harçlıkların bir kısmını harcar ve bir kısmını da ayırır kumbarama atardım!. Böylesine tüketim çılgınlığının olmadığı (75'li) yıllardı o yıllar!.. Gereksiz tüketim ve savrukluk hoş karşılanmazdı!.. Büyükannelerimiz ve büyükbabalarımızdan devraldığımız, bize de yansıtılan ulusal bir bilinçlenme vardı! tasarrufta bulunmayı ve tutumlu olmayı öğrenmiştik, ailemizden, öğretmenlerimizden, çevremizden!.. biriktirdiğimiz bu paralarla kendimize ait hesabımızda, küçük minnacık boyumuzla içine sığdırdığımız kocaman hayallerimizi saklı tutardık bu kumbarada!..

Ülkemizin içinde bulunduğu bu sıkıntılı süreçlerde ekonomik kriz bir yandan, siyasi, doğal felaketler diğer bir yandan...derken bir kez daha düşünmeli; Atatürk'ün hayali olan Cumhuriyet Türkiyesini!.. ülküsünü!.. İş Bankası'nın kurulduğu gün olan 26 Ağustos (1924) 2015'te bugün size önerim;  Atatürk Cumhuriyeti’nin ve kendi kendine yetebilen bir ulusun kalkınma hareketliklerine dair tarihi gelişimini gözler önüne seren, ülkemizin kuruluş ve kalkınma öyküsünü gelecek kuşaklara aktarabilmek üzere açılmış olan İş Bankası Müzesi'ne gitmeniz olacaktır.. 

Esin Bozdemir

Bir Pazar gezintisinde 
İş Bankası Tarihi'ne Yolculuk