Euromos Antik Kentinde Karyalılar'ın İzinde

Yaz mevsiminin en sıcak ayı olan, Ağustos ayını da geride bıraktık. Ve Eylül ayı ile birlikte bir sonbahara daha 'merhaba' diyoruz. Yazlıkçılar panjurlarını yavaş yavaş indirip, yaz sezonunu kapatırken...kimi emeklilerin tercih ettiği gibi, bizim için de sezon yeni başlıyor diyebiliriz. Havaların hafiften serinlediği, yağmurların toprağa düşmeye başladığı, efil efil rüzgârların nefes aldırdığı ve ören yerlerinin daha sakin olduğu bu vakitler 'izler ve yansımalar' ekibinin de yollara çıkma zamanıdır dostlar:) Yakın bir tarihte 'kısmetse' yollarda olacağız...Yollara çıkmadan önce rotalarımızı belirleyecek, üzerinde biraz çalışacağız; nerelere gitmeli, nerelerde konaklamalı, hangi antik kentler, hangi ören yerleri, vs. vs... derken geri kalanını da hayatın akışına bırakacağız..keşif merakımız bizi nelerle karşılaştıracak bilinmez ama bildiğimiz, bu duyguları yaşamanın 'bizim için' ne kadar özel olduğu/olacağıdır! kendimizi iyi hissedeceğiz...bunu biliyorum. 

Ülkemiz yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla ve muhteşem doğasıyla eşsiz bir coğrafyaya sahip. Özellikle kara yolu ile araç içinde bakına bakına gitmenin keyfi...bulduğumuz bir ağaç gölgesinde uzanıp, termosdan çayımızı içmenin, dağlara doğru tırmanırken mis gibi orman dokusu içinde karşımıza çıkan bir çeşme başında kısa bir mola verip 'su hayattır' demenin... ve doğayı kucaklamanın tarifsiz duygusunu yaşıyor olacağız...yine de; inşallah diyelim:))) 

Tüm bunları gerçekleştirirken, kendi aracınızın olması insanı daha bir özgür kılsa da, yok ise de sorun değil inanın! çünkü artık şehirler arası otobüsler o kadar konforlu ki... hiç bir şey bunları yaşamanıza engel değil! yeter ki siz isteyin, yeter ki gezgin ruhunuzun ortaya çıkmasına izin verin... 

Ülkemizin pek çok köşesini bazen trenle, bazen de dört tekerlekle dolaşmış; Marmara'dan Kuzey Ege'ye, Ege'den Akdeniz kıyılarına, Marmara'dan Batı Karadeniz'e ve Doğu Anadolu'ya kadar uzanmış... onlarca antik kenti görmüş ve bazen de kahverengi tabelaların bizi yoldan çıkarmasına izin vererek, esrarengiz yolların kapılarını aralamıştık ;) Bu gezilerimiz içinde karşılaştığımız nice antik kent, mağara ve ören yerleri oldu ki...henüz bunların hepsini sizlerle paylaşabilmiş değiliz!. 

Ve işte o spontane gelişen keşiflerimizden biri de; 

Ege'nin güneybatı kıyılarında seyir halinde, Didim'e doğru yol alırken, Milas'a yaklaşık 12 km. kala aniden karşımıza çıkan kahverengi tabelanın dayanılmaz cazibesi ile ;) kendimizi bir anda devasa sütunlarıyla oldukça görkemli ve ortasında da bir tapınağın olduğu Euromos Antik Kenti içinde bulmamız olmuştu.

Meğer karşımıza çıkan tapınak, Anadolu’daki en iyi korunmuş tapınaklardan biri olan Zeus Tapınağı imiş.  Milattan sonra 2.yüzyılda inşa edilmiş olan ve 17 sütundan oluşan tapınak 16’sı üst kirişleriyle hala dimdik ayakta idi. Tapınağın sütunlarından dolayı "ayaklı" da denilen bu yer Euromos'tur. Euromos ise antik çağda Mylasa'dan sonra yörenin en önemli kentidir.

Tapınağın içinde ve çevresinde dolaşırken sütunların üstlerinde ilginç kabartmalar gördük. Bu kabartmalardaki çift ağızlı balta şekilleri buranın bir Karia kenti olduğunun bir göstergesi oluyormuş.  

Kentin adı Helen döneminde Euromos, daha önceki yerli halk döneminde ise Hyromos / Kyromos imiş. Her iki adın Helen dilinde bir anlamı olmamakla birlikte Bilge Umar'a göre; "Kyromos'un aslı, K(uwa)-ura-(u)-ma öğelerinden 'Yüce Ana, Tanrıça'nın halkı' anlamında Kurama idi ".

Günümüze kadar sağlam kalabilmiş olan Zeus Tapınağı'nda bereket simgesi olarak bildiğimiz gövdesi geniş ve bol memeli olan  o meşhur yontu bu tapınağın içinde barınırmış. 

Bunun kanıtı ise; Euromos’un bastırdığı sikkelerde tıpkı Efes (Selçuk) Müzesi’ndeki Artemis heykeline benzeyen, bereket sembolü olan kabartmalı figürlerin olması imiş. Bunu öğrendiğimizde gözlerimizi kapatıp bir an antik çağ dönemine doğru yol alıyoruz :)  bkz 

Tapınak sütunlarının üzerinde ise bir takım harfler, bizim çözemeyeceğimiz yazılar bulunuyordu. Bunlar ise vaktinde tapınağa bağış yapan insanların isimleri oluyormuş.  

Hangi çağda olursa olsun insanlar bir şekilde iz bırakmak ve o izleriyle sonsuzluğa mühür basmak istiyorlar... 

Öğrendiğimize göre tapınağın 5 sütununu bağışlamış olan hayırsever hanım Tryphania, kent yöneticisi olan ünlü bir hekimin kızı oluyormuş. 

Bu antik kentte tapınağın dışında, bir de zeytin ağaçlarının arasında yaklaşık 1800 kişilik bir tiyatro, konut kalıntıları ile karayolu arasında bulunan agora ve stora ile nekropol ve kent surları da bulunuyormuş. Bunları biz ne yazık ki göremedik, çünkü gözümüze ilişen ne bir patika, ne de antik kent alanında böyle bir tiyatronun olduğuna dair bilgi vardı.  Yalnız son öğrendiğim bir bilgi oldukça ümit verici, o da Euromos Antik Kenti’ndeki 1800 yıllık Zeus Tapınağı'nın restore edilecek olması idi.  

Böylelikle Karia'nın önemli kentleri arasında yer alan Euromos Anik Kenti ve Zeus Tapınağı ülke turizmi ve bölgenin tanıtımı açısından da artı bir fayda sağlayacaktır.  

Euromos Antik Kenti'nden sonra yine yola koyulma vaktidir... Bu defa Karyalılar'ın izinde yepyeni keşiflere doğru yelken açacağız...

Esin Bozdemir

devamı yakında

KARIA KENTLERİ