“MACK. Sadece Işık ve Renk” Sergisinden Yansımalar

Bayram tatilinde İstanbul gezi rotalarımız arasında, Rumeli Hisarı'ndan sonra sırada Emirgan'daki Sakıp Sabancı Müzesi'nde gerçekleştirilen Alman Sanatçı Heinz Mack’ın "Sadece Işık ve Renk”sergisi de bulunuyordu. Bu vesile ile hem SSM'deki sergiyi görecek hem de, Sakıp Sabancı Ailesi'nin bir zamanlar yaşamış oldukları Atlı Köşkü de ziyaret etmiş olacaktık. 

SSM'de 18 Şubat 2016 tarihinde ziyarete açılan “MACK. Sadece Işık ve Renk” sergisine gitmeyi çok istemiştim.. serginin sona ereceği tarihe sayılı günler kala sergiyi görebildiğim için kendimi şanslı hissettim. Zira sergi 18 Eylül tarihinde son buldu.

‘Sadece Işık ve Renk Sergisi’  20. yüzyıl ortası avangart sanat ağı ZERO kurucularından Alman sanatçı Heinz Mack’ın yapıtlarını bir araya getiriyor. Sergi, Mack’ın ZERO akımı olarak nitelenen ve sanat kariyeri boyunca ortaya çıkardığı resim, heykel ve kinetik sanat eserlerinden zengin bir seçki sunuyor.
Sergide yer alan eserler arasında Mack’ın doğadaki renk ve formların izini sürerek açık alanlar için tasarladığı enstalasyon (yerleştirme) çalışmaları, farklı malzemeler kullanarak yaptığı anıtsal heykeller, ışık objeleri, rotorlar, rölyefler ve “Kromatik Takımyıldızlar” adını verdiği büyük boyutlu tablolar bulunuyor.

Sergi kapsamında Sakıp Sabancı Müzesi galerilerinin önemli bir kısmı ise, Heinz Mack’ın 1960’lı yıllardan itibaren el değmemiş doğal alanları sanata ayrılmış mekânlara dönüştürdüğü Land Art (Arazi Sanatı) çalışmalarından hareketle, doğa ve sanatı bir araya getiren benzersiz bir deneyim alanına dönüştürülmüş. 

Sergiyi gezerken, Heinz Mack'ın sanatında,  esinini, Doğu ve İslam sanatı süslemelerinden aldığını görebiliyoruz. Süslemeli ve birbirinin tekrarı olan, sonsuza doğru uzanan motifler. 

“Heykeller, doğru ışıkla buluştuklarında canlanırlar; bunun sebebi heykellerin ışığın araçları ve enerjisinin ifadeleri olmalarıdır.” Heinz Mack

Alman modernizminin öncü sanatçısı Heinz MackIbiza'daki stüdyosunda 2015 bkz

Sanatçı, taş, metal, ahşap, kum, cam ve seramiği de kapsayan geniş bir malzeme yelpazesini farklı işleme teknikleriyle kullanarak ışığı farklı şekillerde kabul eden yüzeyler oluşturur. Mack’ın “sanatın sırlarının ifadesini mümkün kıldığını “ ifade ettiği yüzeyler ve form üzerinde ışık ve gölgeler gezinir; bu eserler sanatçıya göre ancak şiirsel olabildikleri ölçüde anlaşılır olurlar. (*)

Yukarıdaki çalışmada sanatçı, gerçek çöl kumu kullanmış.

Özellikle sergi alanındaki, çöl ve ışık temalarıyla şekillen çalışmaları çok ilginçti. Sanatçının 1960’larda Sahra Çölü ve Kuzey Kutup coğrafyasına yaptığı keşif gezileri doğrultusunda böyle bir çalışmayı hayata geçirmiş.  

Mürekkep Çizimleri (üstte duvardaki panolar)

"Benim için bir çizim, sözleri olmayan kusursuz ve şiirsel bir dildir." Heinz Mack

Kinetik

"Bir rengin birkaç anlamı olabilir. Ama onun edimsel nesnelliği, yani içkin enerjisi, kendi titreşimini başlattığında ortaya çıkar; bu onun yaşamı, soluğudur." Heinz Mack

Heinz Mack’ın, Doğu ve Batı uygarlıklarının binlerce yıldır paha biçilmez mirasıyla donattığı İstanbul’daki ilk kişisel sergisine zengin bir eğitim programı ve atölyelerin yanında, kapsamlı bir sergi kataloğu da eşlik ediyordu.

Biz sergiyi gezdikten sonra bir de SSM'nin; sergi katalogları, sanat kitapları, müze koleksiyonundan ve sergilerden esinlenerek tasarlanan hediyelik objelere bakmayı da ihmal etmedik.. hatta çok özel bulduğumuz kimi kitapları da kaçırmak istemedik... anlayacağınız sergi salonundan ellerimiz dolu bir şekilde ayrıldık.   

Ve... sergiden çıktıktan sonra bu defa da, Emirgan'da, boğazın en nadide köşesinde konumlanmış olan Atlı Köşk'ün hem içini hem de dış mekanını, bahçeyi gezeceğiz... 
Esin Bozdemir

devam edecek..

(*) Sergi panolarından...