19 Mayıs'ta Milli Kurtuluş Anıtının Anlamı

Milli Kurtuluş Anıtı

“Milli mücadeleyi yapan doğrudan doğruya milletin kendisidir, milletin evlatlarıdır. Millet analarıyla, babalarıyla, hemşireleriyle mücadeleyi kendisine ideal kabul etti. Biliyorsunuz ki, asırlarca meydana gelen mücadeleler ve bunların neticeleri olarak da büyük tarihi zaferler vardır. Fakat o zaferleri kazananlar kendi ideallerinin değil, şunun bunun hırsı peşinde kul köle olarak bulunmuşlardır. Halbuki milli mücadelede kişisel hırs değil, milli ideal, milli onur, gerçek etken olmuştur.” (1925) Mustafa Kemal Atatürk

Samsun gezimizin en önemli destinasyonlarından biri çok büyük bir alana kurulmuş olan Milli Mücadele Parkı ve Açık Hava Müzesi bünyesindeki; Çanakkale Savaşından düşmanın İzmir'de denize dökülüşüne kadar süren zorlu mücadeleyi temsil eden seramik rölyefler, Samsun ve ilçelerinden İstikbal Savaşında kaybettiğimiz 1200 Şehidimizin isimlerinin yer aldığı 'Şehitler Yazıtı' ayrıca Milli Mücadeleyi anlatan 10 adet bronz rölyef ile 7 figürlü 'Milli Kurtuluş Anıtı' olmuştu.

“Ben Samsun’u ve Samsun halkını gördüğüm zaman, memlekete ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımın yerine getirilebileceğine dair bir defa daha kuvvetle inanmıştım. Samsunlular’ın hal ve durumlarında gördüğüm, gözlerinden okuduğum vatanseverlik ve fedakarlık; ümit ve tasavvurlarımı olumlu bir inanca götürmeye yetmişti…” Mustafa Kemal Atatürk

Bu milli Kurtuluş Mücadelesi sadece Atatürk'ün ve silah arkadaşlarının değil, Türk halkının da birlikte verdiği bir mücadeledir. Ve bu mücadele içinde Atatürk'ün sözlerinde değindiği gibi, Samsun'daki kahramanlarımız da çok önemlidir.

Samsun Milli Mücadele Parkı içinde yer alan 7 figürlü Milli Kurtuluş Anıtı; verilen kurtuluş mücadelesinde, Atatürk ve silah arkadaşlarıyla birlikte seferber olan Türk ulusunun birlik ve beraberliğini anlatmaktadır. Samsun Doğu Park Sahası’nın orta kısmında bulunan anıt 2002 yılında, Prof. Dr. Tankut Öktem tarafından yaptırılmıştır.  

Kent Müzeleri, Arkeolojik ve Sanat Müzeleri ile Etnografik ve Tarih müzeleri bir ulusun tarihi belleğidir. Öğrenmenin en pratik yollarından biridir.  Çünkü görsel hafıza kitabi bilgilerden daha fazlasını bellekte muhafaza eder, öğrenmemizi kolaylaştırır. Bu yüzden bir şehri gezmeden önce mutlaka o şehirin 'Kent Müzeleri'ni belli başlı müzelerini gezip görmeli ve bilgiler pekiştirilmelidir. Dönecek olursak tekrar Milli Mücadele hareketine..

Tüm öğrencilik yıllarımız boyunca tarih kitaplarında sürekli okuduğumuz ancak yine de kimi detay bilgilerle zaman zaman kafamızda toparlamakta güçlük çektiğimizi düşündüğüm Milli Mücadele hareketini, kutlamakta olduğumuz bugün 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı vesilesi ile bir kez daha anmsatmak istedim sizlere.   

Peki Milli Mücadele Nedir? 

Atatürk’ün önderliğinde başlatılan Milli Mücadele hareketi özetle; Kurtuluş Savaşı, İstiklâl Harbi ve Türk İstiklâl Harbi olmak üzere 'Millî Mücadele' olarak adlandırılan dönemleri kapsar. Bu dönemler I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletlerince işgali sonucunda, Misak-ı Milli sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için girişilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. 

Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da Samsun’dan başlayıp, Amasya’ya, Erzurum’a, Sivas’a yönelen, daha sonra Ankara’ya, ve 9 Eylül 1922’de İzmir’e ulaşan yolculuğundan Millî Mücadele tarihimiz oluşmuştur. 

1919 - 1923 yılları arasında gerçekleşmiş ve 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Mütarekesi ile fiilen, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile resmen sona ermiştir. 

Kurtuluş Savaşı, dört belirgin döneme ayrılabilir: 

I. Dünya Savaşı sonrası dönemi: Mondros Mütarekesi'nin yürürlüğe girdiği 31 Ekim 1918'den, Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu müfettişi olarak Anadolu'ya yola çıktığı 19 Mayıs 1919'a kadardır. 

Örgütlenme dönemi: 19 Mayıs 1919'dan, Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı 23 Nisan 1920'ye kadardır.

Hakimiyetin sağlanması dönemi: 23 Nisan 1920'den, Londra Barış Konferansı'nın ikinci safhasının başladığı Mart 1922'ye kadardır.

Barışın sağlanması dönemi: Mart 1922'den, Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim 1923'e kadardır. 

Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı tarih olan 19 Mayıs 1919, Türk Kurtuluş Savaşı’nın hukuki ve siyasi, kısmen de fiili olarak başladığı tarih olarak kabul edilmektedir. Bu tarih ile başlayan süreçte Türk milleti vatanın kurtuluşu ve bağımsızlık için varını yoğunu ortaya koymuştur. Anadolu’da Kuvayı Milliye birlikleri ile direniş oluşturulmaya başlanmıştır. Kuvayı Milliye ve düzenli ordunun mücadelelerinin sonucunda yeni bir Türk devleti ve medeni bir Cumhuriyet kurulmuştur. Bu nedenle 19 Mayıs 1919 tarihi Türk milleti ve Türkiye Cumhuriyeti için önemli bir yere sahiptir. (*)

“Bütün ümidim gençliktedir. Her kafanın anlamaktan aciz olduğu yüksek bir varlıktır gençlik.”

“Her şeye rağmen muhakkak bir ışığa doğru yürümekteyiz. Bende bu imanı yaşatan kuvvet, yalnız aziz memleket ve milletimin hakkındaki sonsuz sevgim değil, bugünün karanlıkları, ahlaksızlıkları, şarlatanlıkları içinde sırf vatan ve hakikat aşkıyla ışık serpmeye ve aramaya çalışan bir gençlik görmemdir.”

diyen Atamızı bir kez daha minnetle anıyor, 

İZİNDEYİZ ATAM diyorum! 

19 MAYIS ATATÜRK'Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN

Esin Bozdemir

SAMSUN'dan izler ve yansımalar

(*) Kaynak: Nutuk ve 'Atatürk İnkilapları '