12 - Bir Adalet Sorgulaması ve Hayata Yansımaları...

“Gerçeği günlük hayatın sıradan ayrıntılarında değil, hayatın kendi özünde ara”  (*)

Uzun zamandır izlenecek DVD'ler arasında yerini bekleyen 12 filmini nihayet bu hafta sonu izledim.

12 filmi, adaleti ve yargı sistemini eleştiren bir film. Bir çok noktada dersler çıkartılacak bu film; bir Çeçen çocuğunun cinayet sanığı olarak yargılanması ve 12 kişilik jürinin, çevre ile bağlantılarının tamamen kesildiği bir spor salonunda karar vermek üzere bir araya gelmeleri ile başlıyor.

Film, Çeçen-Rus savaşı esnasında geçmiş olan bir olaydır. Bir Rus tarafından evlat edinilmiş olan bir Çeçen genci, Rus Ordusunda Subay olan üvey babasının kafasını kesmekle suçlanmaktadır. Gencin hayatı, aralarında doktor, TV yapımcısı, müzisyen, bir soykırım mağduru, ırkçı bir taksici, mezarlık yöneticisi ve Rus halkını temsilen bir kaç kişinin daha bulunduğu, toplam 12 kişiden oluşan mahkeme jürisinin vereceği karara bağlıdır. Herkes gencin suçlu olduğu konusunda hemfikir gibidir. Ancak bir jüri üyesi diğerlerinden farklı olarak gencin masum olabileceğini iddia eder.

12 jüri üyesi tamamen göstermelik olacak bir yargı belirtme süreci için salona kapatılır; ancak işler pek de düşünüldüğü gibi gelişmez.

Toplantının yöneticiliğini yönetmenin kendisi yapacaktır. Toplantıdaki herkes, " çocuk katil " oyunu verip bir an önce evine gitmek istemektedir. Aralarından bir kişi yargı ve deliller ile ilgili bir şüphesini ortaya atarak karşı yönde oy kullandığını belirtir. Ve de diğer 11 kişiyi ikna etmeye çalışır. Oysa ki; " çocuk Çeçendir ve de dolayısıyla katildir! " düşüncesinde olan 11 kişiyi ise ikna etmesi oldukça zor olacaktır... 

Sınıfsal, ırksal ve mezhep farklılıkların insanlara körü körüne neler yaptırabildiğini gösteren çok çarpıcı bir film 12. 

Zaman ilerledikçe jürideki insanlar, “suçludur!” şeklinde kullandıkları oyu, neden o yönde kullandıklarına dair her biri kendi yaşantılarından örneklerle dile getirmeye başlarlar; Geçmişin izleri çok acı ve dramatiktir. Ancak; " yaşanılmış olanların tüm cezasını bu Çeçen çocuk mu çekmelidir? " sorusu, masanın etrafında toplanan jüriye en can alıcı  bir şekilde sürekli sorulmaktadır... Dünyanın bir çok ülkesinde kullanılan bu jüri sistemi ise, ağır eleştiriden nasibini almaktadır. Bir ikna yönteminin başarısı, belki de suçsuz bir çocuğu ömür boyu hapse mahkum ettirecektir; peki ya adalet bunun neresindedir? 

" Çocuğun Çeçen olması, ölenin ise bir Rus olması ve yargının Rusya' da yapılması çocuğun katil olduğunun bir garantisi olabilir (mi?)."

12 - Nikita Mikhalkov Filminin Fargmanı

Film 160 dakika olmasına rağmen, kurgu ve gerilimin dozu öylesine iyi ayarlanmış ki ben, zamanın nasıl geçtiğini hiç fark etmedim. Karakterler başarıyla oynanmış, mekan ve atmosfer çok iyi düzenlenmiş olup zekice hazırlanmış bir senaryo ile bu filmde adalet sistemi sorgulanmış ve eleştirilmiştir.

Ülkemiz gündemine sık sık göndermeler yapabileceğiniz, önemli mesajların yer aldığı ve birçok noktada sorgulamalar yapmamızı sağlayan bu filmi izlemenizi öneririm.

Esin Bozdemir

*****

  FİLMİN KÜNYESİ
 12 / Nikita Mikhalkov 

Yapım: Rusya Tür: Dram , Gerilim , Polisiye , Savaş , Suç

Oyuncular: Nikita Mikhalkov , Aleksei Petrenko , Sergei Makovetsky , Sergei Garmash , Sergei Gazarov

Yönetmen: Nikita Mikhalkov Senaryo: Nikita Mikhalkov , Aleksandr Novototsky , Vladimir Moiseyenko

Yapımcı: Leonid Vereschtchaguine Görüntü Yönetmeni: Vladislav Opelyants
Görüntü Yönetmeni: Eduard Artemyev
Süre: 2 saat 40 dk

(*) L. Tolstoy - Filmden alıntıdır.