Bugünlerde yeniden Hayyam’ı okumak...

Girdaba kapılmadan, sele tutulmadan aklı ve ruhu kendi rotasına çekmek gerek yeniden. Ama bunu yaparken de ‘bana ne!’ demeden, yaşanılanları sorgulayarak, dersler çıkararak yolumuzu, izimizi belirlememiz gerek. Ne mutlu, yürüdüğü yolları çiçek bahçelerine çevirebilenlere. Sevgiyi, bilgiyi, hoşgörüyü, insanlığı çoğaltıp, farkındalık yaratarak, düşünmemizi sağlayanlara… bu ışıkla ardından gelenlere yol açanlara, ne mutlu!.

Biriken,  taşan, patlamaya hazır birer bombaya dönüşen duyguların ardından..  yorulduk ve kırıldık hayata!. Oysa biz kırgınlıklarımızı, endişelerimizi.. eski yılda bırakmıştık. Yeni yıl, yepyeni umutları yaşatsın bize istemiştik. Sanki gök kubbe içimizdeki hezeyanları, umutsuzlukları duymuş gibi, ne de çok yağdı kar. Değişen ve artık neredeyse değiştiğine kanaat getirmekte olduğumuz iklimlere inat, ‘hayırrr’ dercesine!.. 

Yağdı kar alabildiğine!. İçimize çöreklenen karanlıkları temizlercesine… pamuk tarlasına çevirdi her yeri.. Ne kadar çer-çöp varsa görmek istemediğimiz, sihirli bir değnek gibi, beyaza boyadı dört bir yanı.. yağdı sessizce!..  

Kar öyle çok yağdı ki!. Hayatın devimini, yaşamın coşkusunu ve her daim diri kalmamız gerektiğini bize anımsattı yeniden!.. Hayat, nasıl da davetkâr! An gelir yaşamak zehir zemberek olur. An gelir bir kuşun kanadında, bazen de karda izler bırakan güvercinlerin telaşında... kristal kar tanelerinin  ışığında ‘umudu’ anımsatır sana ve seni yeniden çeker ‘hayatın’ kollarına!. Her kaçmak istediğinde daha da çok bağlandığın bir ’kısır’ döngü gibi!. Her şey, hem çok karanlıktır, ruhunu yitirmen an meselesidir o anlarda!. hem de yaşattığı motivasyonlarla bir anda yepyeni coşkular kazandırır yaşam sana. Yeniden diriltir seni baştan aşağıya!. 

Hayat karşılıksız aşk gibidir bazen!. sonrasını bilemezsin ama içindeki umutla koşarsın yine de ona.. Bazen de içte yolculuğa çıkarsın..araladığın perdeden içine doğru yol alırsın . 

Bugünlerde ben, yeniden Ömer Hayyam’ı okuyorum. Ama tek başına bir okuma-k eylemi değil bu. Hayyam’ın sözleri dile gelmiş bir başka sesin ustasında.  Ekrem Ataer’in çıkarmış olduğu kitapta, Ataer, Ömer Hayyam’ın rubailerini derlemekle kalmamış, onları seslendirerek bir CD’de de toplamış. Bu yüzden hem kitabı okuyorum hem de beste ve yorumlarıyla Ekrem Ataer’den Hayyam rubailerini dinliyorum. Kitapta Ömer Hayyam’ın rubaileri yanında O’nun yaşam felsefesine de yer verilmiş. Ayrıca pek çok aydın ve sanatçının Ömer Hayyam’a dair düşünceleri ve yorumlarına da..

Kitaptan bazı rubailer;

“İçin temiz olmadıktan sonra/ Hacı hoca olmuşsun, kaç para!/ Hırka, tespih, post, seccâde güzel; Ama Tanrı kanar mı bunlara ? "  

“ Bu yarımdan daha güzel bana, öbür yarım” diyerek nesnel varlığının, öznel zenginliğinin çok daha gerisinde olduğunu anlatan Hayyam.

“İslam ya da kâfir bu bölünmek de n’için. Madem sensin tek amaç ayrımı kaldır aradan” diyerek, İNSANLIK BARIŞINI işaret eden Hayyam..

“Biz görüş cevheriyiz akıl gözünün” diyerek AKILDAN.

“Hiçbir yaptığınla yetinme, geç öteye” diyerek BİLİMDEN,

“Girme şu alçakların hizmetine. Konma sinek gibi pislik üstüne. İki günde bir somun ye n’olur. Yüreğinin kanını iç de boyun eğme” diyerek İNSAN OLMA ERDEMİNDEN,

“Yaşadım yetmiş iki aşkın yıl, sonunda gelip.. Hiçbir şey öğrenmemişim onu öğrendim.” Diyerek, ÖĞRENMENİN SONSUZLUĞUNDAN,

“Onlar yaradanın hikmeti peşindeler. Senin aklın fikrin abdest bozan şeylerde”diyerek GERİLİĞİN REZİLLİĞİNDEN,

“Bir kez gerçekten sevdin mi dünyada. Cennetin de, cehenemin de üstündesin” diyerek AŞKTAN 

dem vuran Hayyam bütün ihtişamı ile….  Beni derin yolculuklara çıkardı..

Kaynak Yayınları'ndan çıkan kitapta; Müzisyen Ekrem Ataer, "Ömer Hayyam" adlı albüm ve kitabıyla Türk yazar ve düşünürlerini  bir araya getirmiş. New Age müziğinin efsane ismi Kitaro ve İran'ın Nazım Hikmet'i Ahmet Shamlu da, Ekrem Ataer'in yorumlarıyla Ömer Hayyam'da buluşan isimlerden. Kitapta, Ayşe Kulin, Hıfzı Topuz, Tuncel Kurtiz, Ahmet Ümit, Muazzez İlmiye Çığ, Aydın Boysan, Amin Maalouf, Timur Selçuk, Adnan Binyazar, Afşar Timuçin gibi yerli ve yabancı isimlerin bulunduğu 20'nin üzerinde yazarın yorum ve yazıları da bulunuyor.- Kitaptaki muhteşem gravürler Edmund Joseph Sullivan'a ait. 

Ekrem Ataer   Ömer Hayyam’ın ‘İç Sesi'ne dair diyor ki kitabın başlarında;

* Önemlidir Hayyam, çünkü Hayyam “oyun bozandır”. İnsanlığın medeniyet yürüyüşünde, durup nefes aldığı, hem ileriye, hem geriye baktığı istasyondur.

* Önemlidir, gereklidir ve bu yüzyıl için ihtiyaçtır Hayyam.

* Yüzyılımızda inançların ve farklılıkların zenginlik değil savaş sebebi sayıldığı için öğrenilmelidir Hayyam.

* Ortaklıkların insanın evrimi ve gelişimi için daha da büyümesi gerektiğine inandığı için okunmalıdır Hayyam.

* Her türlü geriliğin ve geri kalmışlığın karşısında bir düşünce ve bilim insanı olduğu için kulak verilmesi gerekendir Hayyam.

* Akıl ve bilim yolunun insana en çok yakışan erdem olduğuna inandığı ve anlattığı için çağcıldır Hayyam.

* Her türlü gelişimin ve düşünsel, inançsal özgürlüklerin yanında olduğu için özgürlükçüdür Hayyam.

* Gerçek inanca olan saygısı ve edepli duruşu ile göz kamaştırdığı için ahlaklıdır Hayyam.

* İnsanlığın gelişimi önünde en büyük engelin yobazlıklar ve inançsal sahtekârlıklar olduğuna inandığı ve bunu cesaretle söylediği için de yiğittir Hayyam.

* “Gerçek Aşk” a inandığı için insandır Hayyam.

* Bu toprakların dili ve felsefesini ustalıkla özetlediği için bizdendir Hayyam."

Kitabı okurken o kadar çok altı çizilesi düşünceler buluyorum ki. Ömer Hayyam’ın yüzyıllardır düşünce tazeliğini yitirmeyen rubailerini, müzik bilimci de olan sanatçı Ekrem Ataer’in berrak sesinden dinlerken bir de, sözün ve sesin öylesine ustalıkla buluşmuş olduğuna tanıklık ediyorum..   Ruhumu dinlendirirken ‘ne güzel söylemiş, ne güzel düşünmüş diyorum Ömer Hayyam.’ Ve aynı zamanda Ö. Hayyam’a dair yorumlarıyla, başta Ekrem Ataer ve diğer aydınlara, sanatçılara da yürekten teşekkür ediyorum. 

Ve son sözü yine Hayyam'a bırakıyorum.

"Yaşamanı akla uydurman gerekir
Ama bilmezsin akla uygun nedir;
Bereket eli çabuktur zaman ustanın;
Başına vura vura sana da öğretir."

Esin Bozdemir

Ekrem Ataer'in Besteleriyle
 ÖMER HAYYAM