LETOON - Likya'nın Kutsal Kenti

LETOON

Pınara antik kentini gezdikten sonra,  sırada bir başka Likya kenti var. Antik çağda ‘Işık Ülkesi’ Likya’nın dini merkezi konumunda olan Letoon Antik Kentine gitmek üzere yola koyuluyoruz. Letoon antik kenti,Fethiye ile Kaş arasındaki Kumluovada yer alıyor.

Antik kenti gezmeden önce, antik kent ‘Letoon’un ne anlama geldiğini merak ediyorum. Anadolu yerli dilinde Lada “hanımefendi”, Ludawa ise “Ana Tanrıça Tapınağı” anlamında olup, Helen dilinde ise Letoon olan sözcük, “Leton’un Yeri” anlamına geliyormuş.  Demek ki antik kent, adını bir ana-tanrıçadan almış. O halde ardında mutlaka bir hikâye vardır diyoruz ve burada mitolojinin sesine kulak veriyoruz.

Şair Ovidius'un anlattığı bir öyküye göre;  Tanrılar tanrısı Zeus, Titanlardan Kios ile Phoibe'nin, güzel saçlı kızı Leto'ya gönlünü kaptırır. Diğer sevdikleri gibi Leto'ya sahip olur ve Leto hamile kalır. Çapkın Zeus'un kıskanç karısı Tanrıça Hera, Leto'yu adım adım takip ettirerek onun Zeus'tan olacak çocuklarını da doğurmasına mani olmaya çalışır. Nihayet Leto,  Anadolu'daki Lykia'ya kaçar ve Hera'dan kurtulur. Çocukları Artemis ve Apollon'u Delos Adası'nda doğurduğu söylenirse de bir efsanaye göre Apollon'u Patara'da doğurduğu kabul edilmektedir. Bu arada çocukları da annelerini, ejder Python'a ve dev Tityos'a karşı korurlar ve uğrunda Niobe'nin çocuklarını öldürürler.

Kıskanç Hera'nın kötülüklerini göze alıp, Artemis ve Apollon'u dünyaya getirmeyi başaran, Ana Tanrıça Leto Hanımın kentini layıkıyla gezebiliriz artık. 

Antik kentin büyüsüne kapılmamak mümkün değil. Gözlerimi kapatıyorum ve geçmişe ışınlıyorum kendimizi. Artık dilediğimiz hangi mitolojik kahramanın yerinde olmak istiyorsak biz oyuz. 

Lykia Birliği’nin kutsal alanındayız şimdi J 

Tanrılar Tanrısı Zeus yanımda, bendeniz de Ana Tanrıça Leto Hanımefendi ;) 

Tiyatroya doğru süzülerek yol alıyorum. 

Halkı selamlıyorum ve şahsıma ayrılan özel yontulmuş taş koltuğuma oturuyorum..  

Letoon (Roma) Tiyatrosu

Yaklaşık 5700 kişilik tiyatronun sıralarının bir bölümü kayalar yontularak, orta-yolunun da bir kısmı, üstüne oturduğu yerli kaya oyularak yapılmış. 

Leto Tapınağı

Bu kutsal alan; Letoon Antik Kenti, Ksanthos, Patara ve Pınara’nın orta yerinde konumlanmış bir ortak tapınak kentidir. En doğuda Apollon, ortada Artemis ve batıda da Leto Tapınakları yan yana uzanıyor.

Artemis ve Apollo’nun annesi Leto’ya adanmış en büyük tapınak, batıda bulunan ve peripteros tarzında yapılmış olan Leto Tapınağının önünde hatıra fotoğrafı çektirmeden olmaz tabi ki ;) 

*****

Burası sadece tapınmak amacıyla yapılmış bir yerleşim. Özel günlerde, Leto soyuna mensup tanrıları, birlikte selamlanmakta, vefa duyguları ise  kurbanlarla kutsanmakta, beklentileri ve yakarışları ise dualarla biçimlenerek hep beraber tapınılmakta imiş. Kısaca burası Antik çağın Işık Ülkesi Lykia'nın bir hac merkezi oluyormuş.  

Apollon Tapınağı Zemin Mozaiği

Yanyana sıralı;  Artemis’in yay ve oku, Apollon’un kutsal çalgısı Lyra ve güneş kursu yer alıyor. Bu sembollerden oluşan zemin mozaiği, sanki bu üç tanrıyla ilişkili bir yer resmi gibidir.

Ayrıca, bu alanda bir manastır, bir çeşme ve Roma Tiyatrosu kalıntısı da bulunuyor. 

Letoon Antik Kenti, 1962 yılında Prof. Dr. H. Metzger tarafından başlanıp, daha sonra Christian Le Roy tarafından yürütülen kazılar ile şehir gün ışığına çıkarılmaya çalışılmış, buluntular şehrin tarihinin M.Ö. VIII. yüzyıla kadar gittiğini gösteriyormuş.

Letoon M.S. VII. yüzyıla kadar yaşantısını sürdürmüş, daha sonra terkedilmiş. Talan edilen antik kentten geriye bu harabeler kalmış. Ama bu kutsal alan, öylesine köklü bir geçmişe sahip olunca; Letoon Antik Kenti de  Xanthos ile birlikte 1988' de UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yerini almıştır.

Esin Bozdemir 

Lykia Kentlerine Gezimiz devam edecektir. 

LİKYA KENTLERİ

Simena, Olympos – Chimera , Phaselis, 

Myra - Arykanda - Termessos - Pınara

Mitolojik- Leto Görseli: buradan