"Savaş Sanatı" kitabından yaşama dair...

Zor günlerin içinden geçerken, yaşadığımız endişe ve korkular, bilinmezliğe doğru sürüklenişimiz ve en kötüsü de çaresizce olup bitenleri seyretmek sizi bilmem ama inanın, benim kalbimi acıtıyor artık! Hatta zaman zaman nefes alamayacak kadar kendimi boğulmuş ve huzursuz hissediyorum! hele ki hava böylesine puslu ve kasvetli olunca!. Ne, yağmur şöyle bardaktan boşalırcasına yağıyor, ne de kar, ipek gibi lapa lapa yağayım diyor!. Yağsa da bir ferahlasak. Mevsimlerin bile tadı kalmadı.

Üst üste gelen ve ardı arkası kesilmeyen bombalar, şehit haberleri, yangınlar!.. tam biri bitti derken hadi bir daha, yine şehitler!..yine bombalar!.. nereye baksam dört bir yanımızdan kan damlıyor...Tüm bunlar yaşanırken, hiç bir şey olmamış gibi yapamıyorum! hal böyle olunca, yapacağım işlere de ne mümkün o-dak-la-na-mı-yo-rummm! kafayı yemek işten değil..

Tv'de haberleri dinlerken her an 'son dakika' yazısı çıkacak diye ödüm kopuyor. Yüreğim ağzımda, gözlerim faltaşı, endişe ve kaygı diz boyu, öylece izliyorum kanım çekilmiş bir halde! kalbimin 'küt küt' atan sesi, beynimin içinde balyoz gibi patlıyor. Ne ruhumuz ve psikolojimiz dayanacak bu gidişata, ne de zihinlerimiz. Ama dayana -bili-yoruz işte. Aferin bize. Ne de olsa Tanrı'nın sevdiği kullarıyız ya biz!. çelik gibiyiz maşallah bize!. Bu gidişle, korkarım ki insan olduğumuzu da unutacağız.

Aslında bugün Doğu Karadeniz gezimizi kaldığım yerden anlatmayı düşünüyordum size, ama hiççç havamda değilim. Zorlamak yok, geç olsun da yeter ki güç olmasın değil mi! Sonra, nicelik değil niteliktir bizim şiarımız. İşte böyle anlarda ve böyle haller içindeyken can yeleği gibi yetişiyor kitaplar imdadıma. Hem de elimde 3 kitap birden. Biri bitmek üzere, diğeri ortalarda, bir diğeri ise tam da bugün jet gibi giriverdi hayatıma;) 

Bu kitap kütüphanemin bir köşesinde dururdu, bildiğim, methini hep duyduğum bir kitaptı o, kitabın adı ise 'Savaş Sanatı' bendeniz bugüne kadar hep 'savaşla' ne işim olur benim' der, yan gözle bakar geçerdim yanından. Bir de dilimizde pelesenk olmuş, tutturmuşuz hep 'barış olsun', 'kardeşlik olsun' dedikçe, birileri de yok illa 'savaş olsun' deyip duruyor.  Sonra biz değil miyiz ki, yaşamın manâsına bile 'yaşam savaşı', 'yaşam kavgası' diyen!.. Aslında hayatın her zerresinde alabildiğine bir savaş hakimdir de bunu görmezden geliriz. Üstelik son zamanlarda Çin'in ünlü bilgesi Sun Tzu'da pek anılır oldu!. Hal böyle olunca, aldım kitabı elime ve yaklaşık 2.5-3 saat içinde bir çırpıda okudum.

Efendim kitabımız Çinli filozof Sun Tzu'nun günümüzden 2.500 yıl önce yazdığı "Savaş Sanatı" adlı eseri oluyor. 13 Bölümde toplanan ve tam 384 savaş teorisinden oluşan kitap her ne kadar savaş teorileri üzerine yazılmış olsa da aslında kitapta yer alan bu teorilere temel oluşturan ilkeler savaş alanında olduğu kadar ekonomik ve sanayi savaşlarına da kılavuzluk ederek, Ekonomist ve Politikacılara yol göstermiş hep.  

Tüm strateji uzmanlarının ve Harp Akademilerinin temel kaynak kitabı olan 'Savaş Sanatı' kitabında ana prensip "SAVAŞMADAN KAZANMAK" tır. Savaş ve rekabette üstünlük kazanma yollarını bulmak için fiziki unsurları, psikolojik faktörleri ve politikayı doğru bir şekilde analiz etmek gerekir-miş.

Kitap eski bir Çin öyküsü ile başlıyor. Aslında bu öykü 'Savaş Sanatı'nın bir özeti niteliğinde diyebilirim. 

Eski bir Çin öyküsüne göre, bir zamanlar bir Çin soylusu, zamanının en ileri bilim adamlarından olarak kabul edilen üç kardeş otacıdan en gencine, aralarından en üstün olanın kim olduğunu sormuş. 

Otacı cevap vermiş, "En büyük ağabeyim, hastalıkların ruhunu görüp, daha ortaya çıkmadan yok ettiği için, şöhreti evinin duvarlarından dışarı çıkmaz." 

"Ortanca kardeşim, hastalıkları ortaya çıktığı anda yok eder, bu nedenle onun şöhreti de yaşadığı mahallenin dışına çıkmaz." 

"Bana gelince, ben damarları açar, şuruplar hazırlar, masaj yaparım. Bu nedenle şöhretim her yere yayılır."

"Şimdi size sorarım hangimiz en üstün?" 

Bu konu üzerine yorum yapan bir Ming dönemi bilgesi, "İşte, liderler, komutanlar ve ülkeyi yöneten tüm yöneticiler için bundan daha önemli bir kıstas bilmiyorum" der. 

Yaşlı otacının sözlerine paralellik gösteren Sun Tzu'nun felsefesi de, aynı şekilde elinden geldiğince çatışmayı gereksiz kılmaya yöneliktir. 

Ve "Düşman ordularını savaşmadan yenmek en büyük ustalıktır" 

Yine aynı otacının söylediği gibi Sun Tzu'ya göre de, savaşmanın çeşitli seviyeleri vardır. * En usta komutan, düşman tuzaklarını boşa çıkartır, * ondan daha az deneyimlisi, düşmanın destekçilerini yok eder; * daha sonra geleni, düşmanın askeri güçlerine saldırır; * en kötü komutan ise surlarla çevrili kentleri kuşatmaya kalkar. 

Öyküdeki en büyük kardeşin hastalıkları önceden tedavisi nedeniyle kimse tarafından tanınmaması örneğinde olduğu gibi, Sun Tzu da, eski çağlarda yaşamış en değerli savaşçı ve komutanların savaşları, aslında daha savaş başlamadan önce kazanmış olmaları nedeniyle tarihçiler tarafından yeterince bilinmediklerinin, bu nedenle de tarih tarafından gerektiği kadar değerlerinin anlaşılarak, ödüllendirilmediklerinin altını çizer.

Savaş konusuna duygusal olmaktan çok akılcı bir yaklaşım gösteren Sun Tzu bizlere, savaşmanın nedenlerinin doğru anlaşılmasının savaş sorununu ne şekilde çözüme kavuşturabileceğini, hatta çatışmaların daha ortaya çıkmadan ne şekilde önlenebileceğine kılavuzluk etmektedir. 

Askeri Bilge'nin doğru ve bir o kadar da düşündürücü sözlerinden bazıları.

• Düşmanı ve kendinizi iyi biliyorsanız, yüzlerce savaşa bile girseniz sonuçtan emin olabilirsiniz. Kendinizi bilip, düşmanı bilmiyorsanız, kazanacağınız her zafere karşın yenilgiyle de tanışabilirsiniz. Ne kendinizi ne de düşmanı biliyorsanız, sizin için gireceğiniz her savaşta yenilgi kaçınılmazdır.

• Kusursuzluğun doruk noktası, bin savaşta bin zafer elde etmek değildir. Kusursuzluğun doruk noktası, düşman güçlerine savaşmadan boyun eğdirmektir.

• Dövüş ustası olanlar öfkelenmezler, kazanma ustası olanlar korkmazlar, akıllılar dövüşmeden kazanır, cahiller kazanmak için dövüşürler.

Sun Tzu'nun 'Savaş Sanatı'nda, Doğu Asya'da gerek psikolojinin gerekse bilim ve teknolojinin temelini oluşturan 'Taoizm'den önemli ölçüde etkilendiği gözleniyor. Bu kitaptan çıkaracağımız en önemli ana fikri, kitabı Türkçeye çeviren Adil Demir yapıyor;

Çin tarihi boyunca Taoizm, insan düşünce ve davranışlarındaki dalgalanmaların belirleyici gücü olmuştur. Yaşamın birbiriyle sürekli çelişen güçlerin karışımı olduğunu öneren Taoizm, maddesel ve zihinsel gelişmeyi öne çıkarır, teknolojik gelişmeyi vurgularken aynı gelişmenin yaratacağı tehlikelere de dikkat çeker; sürekli olarak insanlığın maddi ve manevi yönlerinin dengelenmesine çabalar. Siyaset alanında da Taoizm aynı şekilde, hem yönetenin, hem de yönetilenin yanında durarak zamanın ihtiyaçları çerçevesinde iktidarların oluşmasına ya da yıkılmasına destek olmuştur. 

Bu nedenle Tao düşüncesini yansıtmakta olan "Savaş Sanatı", sadece savaşın değil aynı zamanda barışın da kitabıdır.

Ne diyelim, 21. yüzyılda bugün bu kadar çok katmanlı, girift ve alengirli hayatın içinde eğer ki barış istiyorsak her birimiz, barış ki, hayatın her zerresinde (evde, işte, sokakta, durakta, trafikte ve nefes aldığımız yaşadığımız her yerde...) öncelikle kendimizle barışık olacağız...kendimizi geliştireceğiz, algılarımız ve zihnimiz daima açık olacak, aklı kullanmak için de onu çalıştırmak gerek, yani çok çalışacağız, çok okuyacağız.Yaşamak bir sanat ise eğer, yaşamımızın tasarımcıları da yine biz olacağız. Seçimlerimize dikkat edeceğiz, hayatımızı bir sanat eseri gibi tasarlarken de, onu dikkatlice işleyeceğiz... bu arada asla başkalarıyla değil, yarışacaksak eğer, daima kendimizle yarışacağız. Kendimizi bilgiyle, beceriyle donatacağız ve kendi kendimize yetmeyi öğreneceğiz...kendimize güveneceğiz, maddi ve manevi hayatı dengeleyebilmeyi bileceğiz. Sağlıklı bireyler, sağlıklı kurumlar, sağlıklı toplumlar yaratmak elimizde. Savaşmadan kazanmanın ve barışa ermenin yolunun hayata dair bu öğretiler olduğu kadar daima sevgiden geçtiğini hiç ama hiç unutmayacağız.

Yani malumunuz 'vechile' ;)  halâ' barış barış ' deyip, bir türlü barışı yakalayamamışsak eğer, görülen o ki zaten; içeride, dışarıda, işte, sokakta.. hemen her yerde kavgalar, çatışmalar, savaşlar hüküm sürüyorsa eğer!.. demek ki daha çokkkk fırın ekmek yememiz lazım, çokkkk çalışmamız!..

Tüm bunları, öncelikle bir kez daha kendime söyledim, sonra da ortaya karışık, -dileyen dilediğini alabilir- dedim. Aslında ismine takılıp bu kitabın yalnızca bir savaş stratejisi olduğunu düşünmeyin, bizi ilgilendiren tarafı yaşam kavgasındaki stratejimizde bize yol göstermesidir bunu da bilin istedim:)

 Esin Bozdemir

©İzler ve Yansımalar