Abdülmecid Efendi Köşkü'nde 'Kapı Çalana Açılır' Sergisi

15. İstanbul Bienali kapsamında, Abdülmecid Efendi Köşkü’nde gerçekleştirilen ‘kapı çalana açılır’ sergisini görebilmeyi çok istiyordum, nihayet hafta içinde gittim, zira gitmeseydim aklımda hep kalacaktı! Sergi Ömer M. Koç Koleksiyonuna ait. Ve bu sergi ile tarihi köşk, ilk kez kapılarını ziyarete açıyor.  

Hafta içi saat 14.00'de ziyarete açılan sergide, uzun bir kuyruk vardı. Geçtiğimiz hafta boyunca hemen her gün yağışlıydı hava, ancak ziyaret ettiğim haftanın son iş gününde sanki hava, bahar mevsiminden ödünç almış gibi, pırıl pırıl güneşli idi. Sergide, upuzun bir kuyruk olsa dahi, zaman nasıl geçti, sıra ne zaman bize geldi hiç anlamadım. Çünkü bahçe öylesine şenlikliydi ki!. yeşil papağanlar mı? dersiniz, kırmızılı, beyazlı renkli kelebekler mi? yoksa  sincaplar mı?. hangi yöne bakacağımızı şaşırmış haldeydik. Bu arada insan manzaraları da oldukça renkliydi! Her yaştan insan vardı. Sergiye ilgi gerçekten çok fazlaydı. Nihayet sıra bize geldi ve köşke girdik.

***

****

Abdülmecid Efendi Köşkü

Köşk 19. yüzyıl sonlarında Mısır Hidivi İsmail Paşa tarafından av köşkü olarak yaptırılmış. Mimarının Vallaury olduğu düşünülen köşkün, günümüze yalnız 'selamlık' binası ulaşmış. Sultan II. Abdülhamid'in satın alıp yeğeni Abdülmecid Efendi'ye devrettiği köşk, kendisi de bir ressam olan son Osmanlı halifesi Abdülmecid Efendi tarafından yazlık konut olarak kullanılmış. Zamanında da dönemin sanatçı ve yazarlarının buluşma yeri haline gelmiş. Köşk, Bağlarbaşı'ndaki korunun içinde yer alıyor. Mimaride Osmanlı ve Mısır üslûbu hakim. Üç katlı yapının içinde çini ve hat sanatı, muhteşem kristal avizeler ve antika sobalar oldukça dikkat çekici. 

Abdülmecid Efendi Köşkü

Köşkün giriş merdivenlerinde zincire vurulmuş bir "muhafız" Gergedan
(sanatçının adı bilinmiyor) 

*****

Kuğu -  Daphne Wright

Ölüm ve yaşam arasında uzanmış zarif bir kuğu

Sıradışı çalışmalardan oluşan seçkilere bakarken, sınırlarımızı zorlayan; insan ve hayvan, canavar ve melek, zaman ve değişim, hareket ve duraksama gibi kavramlar arasındaki ilişkileri sorgularken bulduk kendimizi. Biraz psikoloji, biraz sosyoloji ve felsefi derinliği ile algılamaya, anlamlandırmaya çalışırken bir kez daha 'sanat bu mudur?' diyenlere 'evet işte sanat budur!' dedik.

 Aygır - Daphne Wright

Sanki dermanını yitirmiş, ayağa kalkacak mecali kalmamış gibi sırt üstü yere yatmış olan bir Aygır!Sanat tarihinde güçlü, cesur ve gösterişli yapısı ile gücün simgelerinden biri olan bu hayvan burada tam tersine bir ölümün eşiğindedir. Aygır'ın devasa cüssesi heykeli 'ceset ve 'ölüm' gibi çağrışımlara demirlerken, yukarı dikilmiş ve boşlukta çırpınan bacakları hem zarif bir devinim hem de ızdırap hissi uyandırıyor. 

Abdülmecid Efendi ile Avni Lifij'in birlikte tasarladıkları 

bu tablo Avni Lifij tarafından yapılmış.

('Ağaçlar büyüdüğü için deniz artık görünmüyor.

Tablodaki akasya ağacı ise halâ bahçemizde.')

24 sanatçının katılımıyla gerçekleşen ve toplam 30 yapıttan oluşan “Kapı Çalana Açılır” sergisinin küratörlüğünü  Melih Fereli ve Károly Aliotti gerçekleştirmiş. 

Patricia Piccinini, Carsten Höller ve Ron Mueck yapıtları köşkte zamanın akmaya devam ettiği hissini verirken, Daphne Wright, Yaşam Şaşmazer ve Franz Xaver Seegen gibi sanatçıların çalışmalarında zamana yenik düşmüş bir duygu yansıtılmış. 

Semiha Berksoy, Leyla Gediz ve Anıl Saldıran’ın yapıtları ise bu iki durum arasında adeta bir köprü kurulmuş.  Ekin Saçlıoğlu, Alejandro Metallo Gibert ve Taner Ceylan’ın sergideki yapıtları dönüşümün kaçınılmazlığı gibi temalara göndermeler içeriyor.  Ayrıca sergide 15. İstanbul Bienali’nin küratörlüğünü üstlenen Elmgreen ve Dragset sanatçı ikilisinin de iki yapıtı yer alıyor. 

Üstteki Kapak Fotoğrafı: Franz Xaver Seegen'e aittir. Kadın ve erkek figüründen oluşan ahşap yapıtın adı: 'Erkek Nü Model'dir. Bu kadın ve erkek figürü, birbirlerinin önünde dururken sanki zamana karşı sessiz bir dayanışma içindedir ya da belki de anlatılamaz bir şeyi paylaşmaktadır.

Halen devam etmekte olan sergiden, sadece birkaç görsel paylaştım. Sergi, yoğun ilgiden dolayı 12 Kasım’a kadar uzatılmış. 

Sanatsever dostlar, henüz vakit varken, siz de bu kapıyı çalın!  

Esin Bozdemir

NOT: P.tesi hariç her gün ziyarete açık olan sergi

Hafta içi saat: 14.oo de açılıyor. Haftasonu daha erken bilginiz olsun. 

15. İSTANBUL BİANELİ TAKVİMİ