İskender'in fethedemediği Kartal Yuvası:Termessos

Karain Mağarasında ilk insanın ayak izlerini takip ettikten sonra, Türkiye’nin en iyi korunmuş ve en ilginç arkeolojik yerleşimin olduğu ve İskender’in dahi teslim alamadığı Termessos Antik Kentine, dağların tepesine, kartal yuvasına geliyor sıra. Doğal ve bakir bir ortamda, Akdeniz iklim tipinin bitki topluluklarını sergileyen orman ve maki örtüsüyle çevrili dağ yollarında, üstelik Kralların geçtiği yollarda yürümek!..  Ulu çınar ağaçlarının gölgesinde, patikalardan ve kayalıkların arasından burcu burcu kokan endemik bitkilerin faunasıyla, antik kente doğru yol almak inanılmaz güzel duygular yaşatıyor bize. İstediğiniz kılığa bürünebilirsiniz o anlarda. İster kral ister kraliçe olun, ister çoban ya da güzel bir köylü kızı… J Hayalleriniz de düşleriniz de size kalmış J

Bu doğal ortamda barınan ‘yağmurcuk’ denen dağ keçisini, alageyikleri, şahinleri ve şah kartal gibi nadir yaban hayvanı türlerini görebilmeyi çok isterdik. Biz onları göremesek de, eminim onlar gizlendikleri kayaların, çalıların arasından bizleri görmüşlerdirJ . Ama Güllük Dağı’nın tepelerinde, bulutlara daha bir yakın olduğumuz için, yükseklerden uçmayı seven kartalları gördüğümü söyleyebilirim yine de.

Yolu tarif etmeden bu antik kentte hissettiğim duygulara geçmişim hemenJ Antalya’ya oldukça yakın diyebilirim Antik Termessos Kenti için.

Antalya’dan yukarıda, Korkuteli yönüne saptıktan yaklaşık 9 km sonra sola ayrılan yolda, Termessos işaretlerini izlediğinizde, dağa doğru çıkan 8 km.lik asfalt yol sizi ören yerinin otoparkına kadar götürecektir. Burası Milli Park olduğu için koruma altında. İyi ki Güllük Dağı’nın doruklarında ve koruma altında. Bu yüzden günümüze kadar sağlam gelebilmiş. Harita: geziantalya

Dağ yolunda yürüyüşe geçmeden önce Termessos Antik Kent Planına bakıyoruz.
Arkeolojik açıdan zengin bir kent olduğu belli...

Ve bir kez daha antik kentin tabelada yazılı olan tarihini okuduktan sonra... Yola koyuluyoruz.

Otoparkın olduğu yerden (kondisyonunuza göre) yarım saat gibi bir sürede Antik Kentin olduğu bölgeye ulaşıyorsunuz. Ama dinlenerek, soluk alarak da çıkabilirsiniz. Çünkü asıl eforunuzu antik kent bölgesinde kullanacaksınız. Çünkü orası biraz daha kayalık ve temkinli adımlar atmanızı gerektirecek J

Vakti zamanında burada, Anadolu’nun yerli halklarından olan Solinler yaşarmış. Makedonyalı İskender irili ufaklı kentleri ele geçirirken, Termessos’un savaşçı halkı, boyun eğmemiş, direnmiş ve ona karşı durmuş. Termessos’u kuşatmaya başlayan İskender kenti ele geçiremeyince dışarısında kalan zeytinlikleri yakmış ve ancak hıncını, hırsını öyle alabilmiş.

Pisidia’nın sarp dağlık bölgesinde yaşayan iki kent olan Termessos ile Selge, tarih boyunca diğer kentlere nazaran pek fazla işgal ve savaş görmemiş.

Nedeni tıpkı İskender’in düştüğü durum gibi; Birincisi bu iki kente ulaşımın güçlüğü, kuşatmayı da zorlu kılmış. İkincisi de her iki kentin dağlı karakterli halkının dövüşçü ruhlu olmalarıymış. Zor iklim koşulları, yaşayanları da daha bir sert ve daha bir korkusuz kılıyor!. Dün olduğu gibi, bu günde öyle değil midir!. 

Termessos’ lular Selgelilerin yayılmacılığına karşı onlarla hep mücadele etmiş, Sütlüce yakınındaki Adada'lılarla da ‘dayanışma antlaşması’ imzalamışlardı. Antlaşmanın maddelerinden birine göre, Termessos ile Adada’daki kent içi demokrasiye dışarıdan ya da içeriden bir tehdit görüldüğünde yardım yapılacaktı. Komşularla iyi geçinmek ve dayanışma içinde olmaya güzel bir örnek bu anlaşma. Bu anlaşmadan anladığımız odur ki, Termessos’da demokrasinin kurulmuş olduğudur. Asırlar öncesinde sağlanabilmiş bir demokrasi örneğidir bu!.

Ve... kent mimarisiyle karşılaşıyoruz... Daha neler neler göreceğiz!..

Doğanın kokusu da, dokusu da... iyi ki buradayız dedirtiyor bize.. bir gün öncesinden hafif bir yağışın olması, tozlardan arınmış dağı, taşı, toprağı, yaprağı pırıl pırıl cilalamış adeta.. şimdi ormanın kokusu ta derinlerimizde, içimizde...

Gerçek bir kartal yuvası olan Solinlerin muhteşem kentinin çevresinin Milli Park ilan edilmiş olması son derece önemli.

Su sarnıçları...

Antik kentin çevresinde yağmur suyu toplama sistemi ile pis su kanal düzeneği bugün bile önemli bir mühendislik örneği olarak hala karşımızda duruyor. Antik kentin içinde yer alan su sarnıçlarından orman bekçileri bugün su ihtiyaçlarını giderebildiklerine göre!.. Günümüz ileri teknolojisine karşın antik çağın su sarnıçlarının hala işlevini yapabilir düzeyde oluşu son derece dikkat çekicidir.

Büyük İskender’e yar olmayan Termessos’ta, İskender’den sonra,  ardılları arasındaki mücadelede buraya sığınan Alkates ‘te teslim edileceğini anlayınca bu kentte canına kıymıştı.

lahit kapağı olmalı...

yerlerde sayısız kabartma heykeller..

dağın tepesine kurulmuş olan tiyatronun konumu muhteşem...
gözlerimi kapatıyorum  ve
antik çağın sanat etkinliklerini yaşıyorum bir anda :)

fazla da hayallere dalmayayım yoksa aşağılara uçabilirim her an:)
burası oldukça yüksek! ama görüntü muhteşem!.

Tiyatronun basamaklarında oturuyoruz.. 
Biraz dinlenmece, biraz da hayal kurmaca :)
Ve anları ölümsüz kılmak üzere bol bol fotoğraf çekiyoruz.

Uzaklarda yağmur bulutları var.. her an yağmur yağabilir..
Özellikle antik kalıntıların olduğu bölge biraz zorlu, engebeli.. bu yüzden dönüşe hazırız:)

Farklı bir güzergahtan dönüş yolunda karşımıza
kaya mezarları çıkıyor..

 Kaya mezarının içinde kapağı hafifçe aralanmış bir lahit dikkatimizi çekiyor!..
Bir el uzanmış demek ki!.. ama anlaşılan o ki kaldıramamışlar!..
Rahat bırakın ölüler!..

Veeee.. tüm ihtişamıyla Artemis Hadrianus Kapısı karşımızda…

Kimler gelip geçmedi ki bu kapıdan!..
biz de geçiyoruz :) 

yolun sonuna geldiğimizi anlıyoruz..
sonu derken Trmessos antik kentine demek istemiştim.)
şimdi veda zamanı!.

Ulu bir çınar
bekliyor bu kenti.   

İri cüsseli gövdesine sarılıp,
kulağımı dayıyorum sessizce,
biliyorum bana çok özel şeyler fısıldayacak:)

"Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
Ve bir orman gibi kardeşçesine. Bu hasret bizim! " diyor...
O hasretimizi çok iyi biliyor!  

Sonra usulca vedalaşıyoruz birbirimizle.. Gözümüz arkada kalmıyor.

veda ederken  ulu çınara ve Termessos'a.. Bu davet kimden geldi,
şimdi daha iyi anlıyorum!
ve
teşekkür ediyorum
hayata...  

**** 

Antik Kentin surları, gözetleme kuleleri ve sarnıçlarıyla... Agorası, odeonu ve yaklaşık 4300 kişilik tiyatrosuyla, heronu, gymnasiumu, küçük ve büyük Artemis Tapınaklarıyla günümüze pek fazla el değmeden ulaşabilmiş olan Pisidia Kenti’nin diğer kalıntıları ile...Termessos'un sıra dışı ve çok özel bir kent olduğunu gezerken siz de anlayacaksınız.

‘Kartal Yuvası’ Termessos’un Kral Yollarında yürümek ve antik çağların izini sürmek sizlere de farklı duygular yaşatacaktır… Çağlar ötesinden gelen bu davete siz de katılmak istemez misiniz!..

 Esin Bozdemir