4 Eylül 2022 Pazar

Burdur'un incisi Salda Gölü

Burdur, Isparta, Denizli, Afyonkarahisar ve Konya il sınırlarına yayılan ve birbirine yakın çok sayıda gölün yer aldığı 'Göller Yöresi'  gezimizin destinasyonlarını, kaldığım yerden anlatmaya devam ediyorum. 

Tekrar bir hatırlatma olarak, 'Göller Yöresi' gezimizin;

1. Günü: Sanatın, Aşkın ve İmparatorların Şehri' Sagalassos'u
2. Günü: Gün yüzüne çıkmayı bekleyen uçurumun kıyısındaki antik kent: Kremna' yı 
3. Günü: Burdur ve çevresini (Tarihi Burdur sokakları, Burdur Doğa Tarihi Müzesi, Burdur Arkeoloji Müzesi ve İnsuyu Mağarası) gezmiştik.

Ve şimdi yeniden 'Göller Yöresi' gezimize geri dönüyor;
4. Günü rotamızı bu defa Salda Gölü'ne çeviriyoruz.

Göller Yöresi gezimizi, bir yıl önce tam da bu zamanlar gerçekleştirdik. Genellikle yaz sonunda gerçekleştirdiğimiz geziler tam ben'lik olur. Yaza yavaşça veda ederken, havalar ne çok sıcak,  ne de çok soğuktur. Gökyüzündeki o  devamlı bir şenlik hali ise öylesine fotojeniktir ki! Kâh parçalı bulutlu, kâh esintili, güneşinse göz kırpar gibi bulutların arasından aniden çıkıverişi, güller açtırır yüzümde. "Bu manzara ne güzel tuvalime yansır!" der dururum. Bazen de şiir gibidir doğanın bize sundukları... 

Son zamanlarda adından çokça söz edilen ve Burdur Gölleri havzası içinde yer alan Salda Gölü, bakalım bize hangi yüzünü gösterecek!

Gölün aynasında bulutların muhteşem dansı 💙

Sagalassos Antik Kenti'nin yamacında yer alan otelimizde, sabah kahvaltısının ardından erkenden çıkıyoruz yola. Sisli dağlar, kuş cıvıltıları ve mis gibi çam kokuları eşliğinde yollarda olmak nasıl güzel. Pandemi süresince yeterince kapalı kalan bünyelerimizde bir bayram havası ve kuş gibi bir ferahlık hissi yaşıyoruz!. 

109 km. yaklaşık 1.5 saatlik bir yolumuz var. Ancak acelemiz yok! Aracın pencerelerini açıyor, güzel manzaralarda canımızın istediği anda kısa molalar veriyor, tertemiz havayı içimize çeke çeke yol alıyoruz.  

***


Salda Gölü çevresi lavanta tarlalarıyla dolu. Tabi biz lavanta mevsimine yetişemiyoruz. Ama kurutulmuş lavanta çiçekleri, lavanta sabunları ve kolonyaları her yerde karşımıza çıkıyor. Mutlaka Salda Gölü Tabiat Parkı içinde lavanta stantları bizi bekliyordur!  yine de gün boyu güneşin alnında yoldan geçenlere satış yapabilmek için bekleyen satıcıların önünden transit geçemiyoruz. Herkesin kısmeti ayrı!.. Aracımızı park ediyor, kuru lavanta satıcısından hediyelik  üç-beş adet lavanta sepeti ve magnetlerden alıyor, ayak üstü de olsa kısa bir sohbet edip yine yolumuza devam ediyoruz.  

***

Bir yandan da Salda Gölü hk. da kaynak bilgileri tarıyor,
bildiklerime yenilerini ekleyerek yol alıyorum.



Suyu az tuzlu, yüksek alkalinli ve hafif tektonik olan Salda Gölü 184 metreye varan derinliği ile Türkiye'nin en derin göllerinden biri. Arkaik dönemde oluştuğu düşünülen gölün tabanındaki stromatolit* adı verilen oluşumların günümüzde de devam ettiği, bu oluşumların ise bakteriyel kökenli beyaz kayaçlardan aldığını...barındırdığı endemik türler ile 'önemli bitki, önemli doğa ve önemli kuş alanı' kriterleri ile uluslararası öneme sahip bir sulak alan olduğunu... öğreniyorum.  

Mars'taki Jezero Krateri ile Burdur'daki Salda Gölü arasında kurulan bağ?


NASA tarafından  'Mars'taki Jezero Krateri'ndeki benzer bir (karbonat) mineral oluşumu ve deltalar içeren jeolojik yapısı ile dünyada bilinen tek gölün Burdur'daki Salda Gölü olduğu' yönündeki araştırma sonuçları.. son derece dikkate değer. 
- Neojen Döneminin sonunda (2,5 milyar yıl önce) oluşmaya başlayan Salda Gölü tektonik kökenli bir göldür ve kapalı bir havza içerisinde yer almaktadır. Gölün sığ kesimleri boyunca Dünya'da yaşamın izlerine dair bakterilerin oluşturduğu en eski fosil olan organo - sedimanter yapılar, gölün en karakteristik yapılarıdır. Sulu magnezyum karbonat içerikli bu mikrobiyal sedimanterler göle has ekolojik bir yapı içerisinde oluşmaya devam etmektedir. 

Salda Gölü NASA tarafından Mars 2020 misyonunda hedef alan olarak seçilen Jezero Krateri'ndeki eski göle "jeolojik ve mineralojik" benzerliğe sahip tek göl olma özelliği taşımaktadır. Türk ve NASA Bilim İnsanları Mars'ta olası yaşam izlerinin araştırılması amacıyla Kızıl Gezegene gönderilen  "Perseverans - Azim" robotunun çalışmalarında Salda Gölü'nün içerdiği karbonat minerallerinin ve biriktirme alanlarının rehber olacağını belirtmektedirler. " * 

Bu bilgiler ışığında, Türk ve Nasa Bilim İnsanlarının merceği altında olan Salda Gölü'nü çok merak ediyor ve onu daha da yakından görebilmek için oldukça sabırsızlanıyoruz. 


Burdur'un Yeşilova ilçe merkezine ortalama 4 km mesafede bulunan, Doğanbaba ve Kayadibi Köyleriyle çevrili olan Salda Gölü uzaktan göz kırpıyor bize. 44 kilometre karelik bir alana yayılmış olan ve tabiat parkı içinde yer alan göle gitmek için aracımızı zorunlu olarak otoparka park ediyoruz. Çünkü özel araçlarla tabiat parkına girmek yasak. Bu alana bisikletle de, yürüyerek de gidebilmek mümkün, ancak zamandan kazanmak için ulaşımımızı 'Gara Tren' denilen golf tipi açık tipi araçlarla gerçekleştiriyoruz. 

***


***



Ve... Salda Gölü'ne vardığımızda karşılaştığımız manzara ile
bir anda kendimizi Mars'ta hissediyoruz :))

Bir yanda karaçam ormanları, bir yanda bembeyaz kumsalı ve 
mavinin en güzel turkuaz tonlarıyla 
Burdur'un incisi Salda Gölü bir doğa harikası. 


Stromatolitler

Siyon-bakteri olarak bilinen tek hücreli algler, gölün suyuyla gelen kalsiyum karbonat ile birlikte tortulaşarak kayaya benzer yapılar oluşturmuş. İşte (üstteki fotoğrafta da gördüğünüz gibi) bu tortu oluşumlarına  'Stromatolit' adı verilmiş. Stromatolitler kıyıda dalgaların etkisiyle ayrışarak beyaz kumları meydana getirmiş. Salda Gölü ve çevresinde yapılan araştırmalar sonucunda ise stromatolit oluşumlarının jeolojik yaşam formlarının belirlenmesinde bilim dünyasına önemli veriler sağladığı tespit edilmiş. 

Ne muhteşem bir coğrafyaya sahibiz değil mi! Her yerinden zenginlik fışkırıyor. Yerin altı da, üstü de hazine değerinde!. Biz her gezimizde ülkemize bir kez daha hayran oluyoruz. Değerini, kıymetini bilmek gerek. 


Stromatolit'lerin üzerinde bir hatıra fotoğrafı çektirmeden olmaz ki!

Salda Gölü kıyısında dolaşıyor, gölün jeolojik yapısını gözlemlemek üzere
daha bir yakından bakıyoruz. 

Beyaz kumlar

Salda Gölü özellikle sonbahar ve kış dönemlerinde 38 farklı su kuşu türüne ev sahipliği yapmakta imiş. En sık görülen türler ise; sakarmeke, elmabaş patka ve yeşilbaş, bahri ve kara boyunlu batağan, tepeli patka ve macar ördeği gibi dalıcı ördekler imiş.  bkz

Göl ve gölün çevresi 1989'dan bu yana sit alanı olduğu için burada kamp kurmak da yasaklanmış. Ayrıca tabiat alanını daha da güzel kılan çevresindeki karaçam ormanının; tavşan, tilki, keklik gibi canlılara ev sahipliği yapıyor olması ve pek çok  özelliği ile buranın koruma altına alınması doğrusu sevindiriyor bizi. Malum insanımız! bu doğa harikası yerleri temiz tutmak konusunda hâlâ bilinçli ve duyarlı değil çünkü!. 

Salda Gölü tabiat parkını dolaştıktan sonra bu defa dönüşümüzü yaya yapıyoruz.
Yol boyunca hasadı yapılmış ve nadasta bırakılan lavanta tarlaları... kıyısındaki rengarenk çiçekler; karanfiller ve kasımpatılar bize eşlik ediyor. 

Her mevsim ayrı güzel olsa da, lavanta zamanı özellikle burası görmeye değer. Biz bu coğrafyaya bir de lavanta zamanı gelelim istiyoruz. Ama siz 'görülecekler listenize' mutlaka Salda Gölü'nü de ekleyin derim. Benden söylemesi.  Ömür biter, ne yollar, ne de hayaller bitmez!. 


devamı buradan


Sagalassos Antik Kenti buradan 
Kremna Antik Kenti  buradan
Burdur'dan izler ve yansımalar buradan
Burdur Arkeoloji Müzesi buradan



* Bilgiler: T.C. Çevre ve Şehircilik Bkl.ğı Tabiat Varlıklarını Koruma
Gn. Md.lüğüne ait;  Salda Gölü Tabiat Parkında yer alan tabeladan.

23 yorum:

  1. Salda'ya gittiğimizde mevsim sonbahardı sanıyorum, turkuaz ve beyaz hiç bu kadar gri olmamıştı... :) Tıpkı Pamukkale gibi ayakkabısız gezilmesi gereken bir yer bence orası da. Üstelik kamp alanı kesinlikle daha sert kurallar içermeli ve kontrol altında tutulmalı.Bulutlar ne güzel şov yapmış size. Çok güzel oldu bu geziniz ve ben çok sevdim senin gözünden bir kez daha oraları görmeyi ki fotoğraflar gerçekten de çok çok iyi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Evren,
      Biz de yaz bitiminde gerçekleştirdik bu geziyi ve Salda'ya gittiğimiz o gün hava yer yer parçalı bulutlu idi! üstelik gelmeden önce de gece boyunca yağış vardı, dolayısı ile o sabah gökyüzünde bulutlar olsa da pırıl pırıldı!. Anlayacağın Salda'da başrolü gölden daha çok bulutlar kapmış gibiydi :) yer yer hava kararır gibi oldu! ancak gölün içindeki o oluşumları izlerken farkında olmadan bir hayli süre geçirmişiz!...sonra bir anda ışıl ışıl güneş çıktı... :))) işte o anları ıskalamadan hemen yakaladık :) turkuazı az da olsa gölün içinden çıkardık :))) Salda Gölü koruma altına alındığından (2020'den bu yana) artık kamp yapmak yasakmış. Göl çevresindeki bütün kaçak yapılar ve Halk Plajında bulunan bungalov evler, kamp alanı ve Belediyeye ait işletmelerin hepsi kaldırılmış. Çünkü Salda Gölü artık NASA'nın merceği altında.
      Fotoğrafları eşimle birlikte çekiyorum. Profesyonel çekimler ona ait. Çok teşekkür ederiz. Sevgiyle, esenlikle kal...

      Sil
  2. Merhabalar.
    Burdur ve göller yöresi gerçekten gezilmesi ve görülmesi gereken bir yöremiz. Burdur'un incisi Salda gölünün adını yazılı ve görsel basında çok duymuştum. Merak edip de derinlemesine bir bilgi edinememiştim. Sizin buradaki görsel destekli yararlı paylaşımınızdan epey bir bilgi sahibi oldum. Bir defasında bir kere Isparta ve Burdur civarına görev icabı bir seyahatımız olmuştu. Ancak bu güzel iki ilmizi gezme fırsatımız olmamıştı. Bu güzel ve yararlı gezi paylaşımınızdan dolayı teşekkür eder; kaleminize, emeğinize ve yüreğinize sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Recep Altun,
      Kesinlikle 'Göller Yöresi'ni daha detaylı gezmenizi öneririm. Biz özellikle gezilerimizde, otobandan çıkıp dağ yollarından gidiyoruz. Çünkü, yolların sürprizleri hiç bitmiyor. Muhteşem bir coğrafya. Dağların tepesindeki antik kentler, küçük ve sevimli, bakir köyler... göller, mağaralar, tarihi sokaklar... öylesine güzel ki!. şehrin kaosundan, gürültüsünden uzak... gün yüzüne çıkarılmayı bekleyen antik kentlerin gizemi!. aracı belli bir noktada bırakıp, endemik bitkilerle kaplı patikalar arasında, tertemiz havayı içine çekerek yürümek dahi heyecan verici!.
      Değerli yorumunuza asıl ben teşekkür ederim. Esenlikle kalın...

      Sil
  3. Keyifle okudum. Emeğinize sağlık. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @gizlipencere06
      Ziyaretinize ve beğeninize çok teşekkür ediyorum. Esenlikle kalın...

      Sil
  4. “Çok güzel bir yazı” demek az kalır. Estetik bir zevk uyandırmanın yanında, yöreyi/yöreleri gezdiriyorsunuz sanki. Tebrik ederken başarılarınızın devamını dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Sabahattin Gencal,
      Sabahattin Hocam, sizi uzun zaman sonra blogumda görmek, beni oldukça memnun etti. İyisinizdir umarım? Ben de resim çalışmalarım dolayısıyla blogumu eskisi kadar sık güncelleyemiyorum. Ancak biraz geç de olsa seyahat notlarımı yazmaya gayret ediyorum. Ziyaretinize ve değerli yorumunuza çok teşekkür ederim. Sağlıkla, esenlikle kalın.

      Sil
  5. Oya gibi harika fotoğraflarla daha bir değer kazanmış detaylı yazınızı keyifle okudum. Hem bilgilendim, hem düşündüm . Yıllar öncesi anılar tünelinde yolculuklar yaptım.
    Eşim sosyal medyanın hiçbir alanında yer almıyor. Ama yazınızı okumaktan Onun da hoşlanacağın düşünerek okumasını istedim. Her yönden, içerik ve fotoğrafları çok beğendi, önce Onun tebrik ve takdirlerini iletmek isterim.
    Burdur, 1982-1991 yılları arasında görev yaptığımız bir il. İlköğretim Müfettişi olan eşimin göreviyle 3 yıl için rotasyonla gidip 9 yıl kaldığımız bir il. Orada çok güzel anılarımız oldu, çok güzel insanlar tanıdık. Eşim Teftiş Kurulu Başkanı olarak çalışırken ben önce 2yıl Burdur Cumhuriyet Lisesi'nde daha sonra Burdur Eğitim Fakültesi'nde Öğretim Görevlisi olarak çalıştım.

    O yıllarda Burdur'un hemen hemen bütün ilçeleri eşimin teftiş bölgesi oldu. Salda Gölü'nün o yıllardaki inanılmaz temizliğini, berraklığını, güzelliğini unutamadık. Turistler suyunu içerlerdi. Yöre halkının okuma- yazma oranı yüzde doksanın üzerindeydi. Yıllar sonra gölün değişime uğradığını duymuş, çok üzülmüştük. Korunmaya alınması sevindirici.
    Tüm yazılarınızda görmeye alıştığımız çok yönlü bir değerlendirme ve inceleme tutkusu bu yazınızda da insanı sarıp sarmalıyor. Eşinizle ekip çalışmanız harika sonuçlar vermiş.
    Emeğinize, yüreğinize sağlık.
    Esenlikler diliyoruz.

    YanıtlaSil
  6. Geçen sene bende Temmuz başında ziyaret etmiştim:) Benim ziyaretim lavanta hasadı öncesine denk geldiği için bol fotoğraflı bir gezi olmuştu:) Harika bilgiler ve fotoğraflar eşliğinde çok güzel bir yazı olmuş:)

    Bu arada geçen hafta sizin Karabey Longoz Ormanları yazınızdan faydalanarak bölgeyi ziyaret etme şansım oldu:) Ama mevsim tavsiyenizi dikkate almadığım için biraz hüsranla sonuçlandı...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @SzgnBsl,
      Lavanta zamanına denk gelmeniz ne hoş olmuş. Mutlaka fotoğraflarınız da çok güzel çıkmıştır. (Yorumdan sonra hemen sayfanıza gelip, ilgili yazınızı okumalıyım.)

      Tabi ki Karacabey Longoz Ormanı ziyaretinizin yanlış zamanlama yüzünden hüsranla sonuçlanmasına üzüldüm ama! keşke zamanlamayı dikkate alsaymışsınız. Bazen olur böyle şeyler de! evdeki hesap çarşıya uymaz... yine de o yollara çıkma heyecanı, yolculuk anları... rutin dışıdır ve o heyecanları yaşamak da güzeldir. Esenlikle kalın...

      Sil
  7. Emeğinize sağlık hocam. Çok keyifli ve bilgi dolu bir yazı olmuş :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @KARMA BİLGİM
      Çok teşekkür ederim. Keyif ve bilgilenmenize memnun oldum.😉

      Sil
  8. Çok güzel kareler ve bilgiler. Korunma altına alınmasına sevindim ☺️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Derya,
      Çok teşekkür ederim. Çok özel bir coğrafya, evet, isabetli bir karar olmuş. :)

      Sil
  9. Merhaba, ben de Ağustos ayında gitmiştim Salda'ya. İlk gidişimdi, şimdi bu fotolarla tekrar canlandı gözümde. Gerçekten muhteşem bir coğrafyada yaşıyoruz, keşke imkanlarımız olsa da her yeri görebilsek, ve gönlümüzce gezebilsek.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Dilek Eren,
      Merhaba, gerçekten harika bir coğrafyada yaşıyoruz. Düşüncelerinize katılıyorum, keşke bu mümkün olabilse!. yine de gezip gördüğümüz her şey yanımıza kârdır, çünkü hiç bir şey bıraktığımız gibi kalmıyor. Salda'nın koruma altına alınması yine de içimizi ferahlatıyor. Esenlikle kalın...

      Sil
  10. Burdur'a kadar gittim ama buraya uğramak için hiç vakit bulamamıştım. Şimdi resimlerde ve anlatımlarınızda görünce bi pişmanlık duydum :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @SinanGCL,
      Demek ki Burdur sizi yine çağırıyor! Bu defa Salda'yı mutlaka ziyaret edersiniz :)

      Sil
    2. Kesinlikle giderim bu sefer 🤭

      Sil
  11. Çok güzel ve gerçekten bilgilendirici bir gezi yazısı olmuş. Salda Gölü`ne umarım bir gün gidebilme şansını yakalarım. Okuduklarım ve fotoğraflar iştahımı açtı:) Emeğine sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. @Mutlu Eller,
      Değerli ziyaretine ve yorumuna çok teşekkür ederim Semi'cim. En kısa zamanda, huzur veren ve 'iştah açan' doğanın içinde olmanı dilerim ben de :)) Sevgiyle, esenlikle kal...

      Sil